Wednesday, May 18, 2011

Ka hlan ngam si lo


Ka lehkha hlui ka ching fel e ka tia, lehkha pheka ka thuziak hlui tawh tak ka hmuchhuak  hlawl mai. NEHU Campus a ka awmlaia ka ziak a ni a, ka ziak zana ka zehna note bu hlui karah a ngai ngaiin a lo la awm chu niin. Hlui tawh mahse, a ngai ngaiin ka han chhu chhuak leh anih hi.


Mahriakte'n zanreh hnuaiah

              Zanin zet chu a lunglen thlakin khua a va'n har tehreng em. Kan hostel floor a reh ruih a, tumah an awm si lo. Khawnge maw an awm vek le, nula an rim nge, an mu tawh nge, ka hre lo. Thlasik rim a nam tan tawh vangin khua a vawt ruih mai a. Chu zan thawm reh tak karah chuan mahni chauhvin ka roomah ka thu-mu a. Ral lehlam hlatak Gauhati Road a motor zan tlan ri te pawh a hriat phak riai riai a. Rannung hram ri leh a khat tawka zan lam chaw zawng sava hram ri zeuh zeuh tih loh chu thawm ri a tam lo hle mai.

                Zan chu khua a thiang nuamin hliaptu vanrang chhum a awm loh vangin arsi te pawh van boruak zau takah an lang pe chuai mai a. Chutah thlifim a lo thaw a, far thing ngaw a thing ding thelh suau te chu a chhem fawn delh delh a, a ri deuh sung sung bawk a; ngaihnawm titu tan chuan lunglen tizual thei khawpa rimawi a tling thei hial awm e. Ka lungleng leh khawhar awmngaihna hrelo chu ka tho va, inchung ah ka lawn chhova, chu zan reh tak hnuaiah chuan mahni te chauhva thuin thlifim ka dawng a, khawvel mawi tak chu thlirin suangtuahna ramah ka leng a ni deuh ber mai.


Kha nula kha

                   Chutia suangtuahna kawma mahni chauhva ka thut reng lai chuan a hma lawk, ni tam vaklo liam taa ka tawn nula hmeltha tak mai kha ka mitthla ah a rawn lang a. A zunlengin min zem chiai chiai niin ka hria. Khami ni kha ka tan chuan theihnghilh chi a ni lo. Indian Overseas Bank atangin ka fellowship ka la chhuak a, chumi hnuah mahni chauhvin Police Bazar ah ka chhuk thla a. Class kal a ngai ve tawh si lova, tihtur reng reng ka nei lo. Duhtawka ka tei kual hnuah chawl turin dawr pakhatah ka lut ta a. Chutah chuan a ni he nula, ka rilru leh suangtuahna zawng zawng luah khat tlattu chu ka tawn tak ni. A thiannu niawm tak nen an thu dun a, an piah deuh hlekah keimahin thuthmun ka rem ve bawk a. Ka han hawi chhuak a, ka han en chian nak chuan le, chu nu chu a va lo hmeltha tehreng em. A pianhmang leh a hmelthatzia hi thu in ka ziak thiam lova, ka in ka sawi chhuak thiam hek lo.  Sam sei lam, nu hnap mai, ngo lampang, mitmeng mawi tak, hnar mawi tak mai, leh heh sen vam hiam mai a ni a. A hmui mawlh mai kha, a va mawiin a va duhawm tak em.

                  Midang ka han melh kual a, tumah chuan an melh an melh ve mang si lova, ka tan chauh a lo parmawi bik emaw ni dawn le. Ka hmuh tirh phat atangin min hip nghal em em mai a, khawdang hawi lo leka en ngawih ngawih ka chak hle a, mahse chu zawng thil mawi lo tak a ni si. Ka hawi sawn a, mahse ka hawi let leh lo thei lo. En reng ka duh a, mahse min hmu ang tih ka hlau deuh bawk si. A va han hrehawmin a va han nuam lawi si em. Ka vawikhat hmuhna mai a ni na a, ka hmangaih nghal hluah hluah ni berin ka hria. Chuti taka en duhtu chu a hai rei bik lo chek a niang chu, ka lam a rawn hawi a, a mitah tak ka lo en lai tak a ni si a, kan mit a intawng, ka tek chuaiin ka inhria. Rang takin ka mit ka la sawn nghal a, mahse ka hawi sawn rei thei lo chiang kher mai. Duh taka en na na na, huat ngawt thu awm hek lo le, ka tih theih chhun chu ralkhat atanga lo en ngawih ngawih kha a ni deuh mai. 


Biahthu Di hlan ka nuam mang e

                  Theih chu nise, ka vawikhat hmuhnaa ka hmangaih nghal zia te, ka duh zia te, hmeltha ka tih zia te, a nalha a duhawm zia te hrilh mawlh mawlh ka chak kher mai. Mahse ka be ngam der si lo. Biak chu sawi loh, ka melh ngam tawk chauh a ni si a. Engtin nge maw ka tih tak ang le? Ka hmangaih zia hrilhin biahthu di hlan ngawt mai ila, a thinrim viau ang em? Zakthei lo min ti viau ang em? Min hmangaih let ve ngawt nachhan tur a awm miah lo tih chu ka hre chiang. Hlan ta ila, a huat chu ka ring miah lo. Mahse ka ngam der si lova. Thian te chu nise, an pan ang a, an inhmelhriattir ang a, an treat ang a, an biain an kawm nel bawrh bawrh ang a, engkim a fel vek mai tur. Kei zawng ka huaisen ve lo a ni, hetiang lam pang hi ka pasalthat ve lohna lampang tak a ni miau si a. Thil dangah chuan ka lo inla pa ve viau thin na a, tun tumah zet zawng ka pa loh zia a lang chhuak ta. Ka tuiral lo chauh zawng a ni e.

                  Aw Lalpa, i thilsiam duhawm tak hi a va'n nalhin a va hmeltha tak em. Mi tam tak karah pawh a langsar nalh a, ka mit a la nalh bik asin. Ramngaw hring dup kara chawnpui par vul chuk ang maia langsar leh mitla a ni a, buar leh hlobet, hnimhlingnei zinga rose par mawi tak ang maia nalh filawr lak a ni si. Engati nge mite hian nalh tia an buai ve loh le, nge ka tan liau liauva khuanu duan lawk em ni zawk. Mi a han melh a, a han nui seih mai chu e, ka tim chuai a, ka awmah a inhnawh a, ka tang a vak cham cham mai; val hi, awm ngaihna pawh ka hre dawn hleinem maw le. Eng ka ti zo ta nge, hmeichhe pakhat ve mai, vawi khat hmuhna chauh leh nghal.

                    Aw hmeltha, khawnge maw kum hei leh chen hi i lo pilbo le? Hetiang em em a ka lunglai luahtu leh a vawikhat seih pawha min tihlim em em thei tu hi, khawnge maw i lo awm thin reng reng le? Heti taka nalh leh duhawm hian a ni maw khuanu hian a lo duan bik che le. I lakah hian tu fapa nge maw vannei dawn bik ta ang le? Ka va thik rilru tak em. A engamah hmain ka lo thik ve nghal ringawt anih chu. Thikna tel miah lo hmangaihna chu hmangaihna diktak a nih theih loh kha maw. Hei hi em ni hmangaihna diktak chu? Ruah mual liam anga liam leh nghal mai atan chuan ka ui mang e. 

                   Ka hmangaihna muhil lai a rawn kai tho va, mahse chu ka hmangaihna chu a par chhuak thei dawn si lo. Ka hmangaihna rose par chu, a changtu tur dik tak chuan a chang thei si lova, kawngsirah theh thalin a awm lo thei si lo. Theih nise ka hmangaihna zawng zawng bakah, ka neih loh nen lam, hlan vek ka chak asin maw le.  A hriat hauh lohvin ka hmangaih a, a lakah ka thinlung a tuiral a, a hriat miah lohvin ka hmangaihna chu a liampui dawn ta maw. Tawngkain hlan lo mah ila, rilru leh tihtakzetin ka lo hlan fel der tawh a lo ni zawk e.

Intawn vawikhatna chu a hnuhnung ber a ni nghal si

                   Duhin hmangaih teh mah ila, ka hrilh hriat miau si loh chuan, tu fa tehlulin nge bengkhawn chuang ang le. Ka duhlaii chu a liam takngial dawn e. Hnunglam atangin ka thlir zui vawng vawng a. Rang takin ka ei man te ka pe fel sawk sawk a, an hnung lawkah hmanhmawh takin ka chhuak ve ta nghal a. Ka duh chuan ka umphak thei a, ka duh chuan ka be thei reng. Mahse, chu chu ka thei chuang ngnang si lo. Bia ila chuan min chhang ngei ngei ang tih ka hria, ka biak ngam loh vangin mahni leh mahni indem thei ngawt lah ka ni hek lo. Zui zel chu ka tan tihchi a ni lova, hnunglam atangin ka thlir theih chhung chu ka thlir zui vawng vawng a, a liam ta. Ka hmangaihna zawng zawng pawh a liampui ta ni ngei tur a ni. Ka ruak huaiin ka hria a, a ruk tein ka khua a har ru veng veng mai.

                 A sakhmel kha ka mitthlaah a cham reng a, amah chu hmuh leh inbeisei ru tak chungin vawi tam tak ka leng chhuak a, mahse, a mak kher mai, ka hmu nawn leh ta miah lo. Ka rilru a riak reng a, ka tawng mahna tiin mahniin ka leng chhuak zing kher mai. Mi tam tak zingah pawh ka hai dawn miah si lova, mahse intawn lehna ni a herchhuak ta lo. Vawi khat tal a hmel han hmuh leh ka chak asin maw le.


Zan khawharthlak tak mai chu

                  Ka muthmunah te ka mitthlaah a ka hmu reng thin a, a hmel mawi tak te kha chiang takin ka hmu reng thin; suangtuahna vakvel chuan hmun hrang hrang a dap kual a. Simeikhu pawh hi kum tam tak a vei hnuah a rawn let leh thin a, Chawngmawii leh Hrangchhuana te pawh, inhlat chang nei thin mahse, a hunteah chuan an intawk leh nge nge thin asin. Kei ve hi zawng, a sakhming ka hriat si loh, ka lunglai luahtu Di, zunleng ngaiin chhawl ang ka uai a, ka tan tawn lehni reng reng a her thei tawh si lo anih hi. A nui hmel mawi tak leh a mitmeng mawi tak te kha, ka mitthla ah a cham reng a. Amah ngaiin zan tam ka men rei phah ta. A tel lo chuan zan te hi a thim zual a, khua a hnim a, ni a dul a, zan a rei a, khawvel mawina te pawh a chuai ruaiin ka hria a, pangpar mawi tak te pawh an mawi zo ta lo; chhunni a rei a, zan a rehin a thim zual a, zan pawh a rei bik thin anih hi. Amah ngaiin ka chau zo va, mal ngawih ngawihin ka inhria a, amah avangin khawhar takin ka awm ta anih hi.

                  Chu zan khaw thiang leh reh takah chuan ka suangtuahna khawvel atangin ka inthing harh a. Arsi mawi taka lang de tiarh mai te chu mawi ti takin ka thlir vawng vawng a. Thlifim thaw heuh heuh te chu, hmangaih biahthu hlan turin tirh theih ni se, ka thiam ang tawk tawkin biahthu ka hlan mawlh mawlh tur. Kha nula khan ka duhzia leh ka hmangaih zia te, amah ngaia ka lunglenna zawng zawng te hi hre ve ta se chuan aw... engtin ngai ve tak ang maw. Zan rei lam ani tawh a, thli thaw chuan min chhem heuh heuh va, a vawh deuh tak avangin inchung atangin ka chhuk thla a, khawhar rilru tak chungin ka room ka pan ta a. Amah lah chuan tihtak zetin ka vei a, ka rilru zawng zawng amahah a awm ani tih lah a hre der mai si lo. Ka duh zia a hre lova, atana ka inhuam nasat zia lah a hre der si lo. Ka duhzia leh ka hmangaih zia te hi han hre ve se la chuan aw.... engtin tak ngai ve ang maw. Hei hi em ni, 'vawikhat inhmuhnaa hmangaihna lo piang chhuak' tia an lo sawi fo thin chu? Aw... engtik ah tak tawng leh ang i maw. Kha nula hmeltha-i kha, tunah te hian engtin awm ve ta zel ang maw.....


Kawlvalenchham vangkhawpui laitual a'n
Lunglai luahtu Di hmeltha ka tawng
A mawi chuang ngei a sakhmel leh kimtlang
A sakhming hriat loh lanu hmeltha.

Khawi lam mi nge, tu hraileng nge ni
Chawnpui par iang hmeltha nuimawii
Hlan ngam loh, hlan rem bawk si lo
Lamkawiah a liam ta maw.

Mualtin kawitin hrutin  ka zawng ruai e
Ami zaleng zawng zingah ka tawng mahna tiin
Ka hawi ruai e, khawnge maw a awm tak le
Tawn tur reng a awm tawh si lo maw.

Mahriak te'n run thim khawhar hnuaiah
Mahte'n lunglengin ka kiu vawng vawng
A tu'n lo hrethiam ve awm ang maw
Tawnloh Di ngaia ka suihlunglen hi.






11 comments:

  1. Hetiang lam i ziak hi ka vawi khat chhiarna ni hialin ka hria. Mahse, Mizo tawng i thiam zia erawh ka hriatphah e. Mizo tawng thuziaka pawimawh em em, double adverb i hriain i hmang thiam kher mai. I thuziak chhiar a tinuam a, kham lo takin ka chhiar theih phah e.

    Vawi khat hmuhnaa 'ka hmangaih nghal hluah hluahin ka hria..' i tih khian a nihna leh i awmdan tur a tilang fiah khawpin ka hria. Double adverb 'hluah hluah' tih khi awm lo sela chuan a dang leh daih ang!

    Ka tรขna ziakte pawh i ang lek lek e! Khi thu i ziahna chu kum eng emaw zat kal ta a nih hmel a, thuziak lamah i lo thangharh hma khawp mai. Khitiang lampang khi han ziak tam teh khai. I ziak thiam lutuk tlat.

    ReplyDelete
  2. Ts, uluk takin min chhiar sak ani tih ka hriatin ka lawm tak zet a nia aw. Tun hnua ka ngaihtuah let leh hian, a hunlai kha chuan ka lo la lungrun ve viau thin a nih ka ring ta. I comment te hi chhiar a nuam thin khawp mai.

    ReplyDelete
  3. Love at 1st sight hi chu a awm chiang a lawm ti raw, hetih hun laia i rilru tur awm chu ka hrethiam khawp mai.

    Han huaisen deuh hlek la chu i khawvel pawh a danglam daih maithei a, tun ang hian kan inbia in kan inkawm lo pawh a ni maithei.

    I post chu a chhiar a nuam hle mai, hetiang lam hi han ziakleh teh

    ReplyDelete
  4. @triplestar:
    I rawn lenglut a, ka lawm takzet e. Hmangaihna hi zawng a lo mak anih hi. A hunlai kha chuan, ka lo la na ve viau ni ngei tur ani.

    ReplyDelete
  5. Hotupa chu bei lungreun thei hle mai. A chung a mi sawi angin, zah loh deuh hlak pawh hi ngai thin ani. Mizo tawng I ziak thiam ka ngaisang khawp mai che

    ReplyDelete
  6. Eng khai hotupa, he thu ziak tura 'turtu' atha bawk a, i thuziak pawh a inpha man tha hle mai ! A ngaihnawm bawk e.

    Hlan ngam loh i neih pawh ka lo ring lo ringawt a ! :-) Tv. Tsa te'n an han ngam set set nen ! :-)

    ReplyDelete
  7. @Jerusha:
    Mizotawng ziak hi rinaiin a har reuh zia, thuziak zawm tur leh zawm loh turah hian ka buai fo mai. NI e, i sawi ang hian, hmangaihna lamah chuan huaisen hun te, tlawm hun te hi a lo awm anih hi. Min rawn tlawh hram hram thin a, ka va han lawm thin tak em.

    ReplyDelete
  8. @sekibuhchhuak:
    Tsa anga huaisen chu ni ila, min lo duhlo pawh nise, kha nu khan a laka ka tuiral zia kha chu a hre ve hrim hrim ang maw le. Mahse, hrilh hriat loh na na na, engmah a hre ta lo chu a nia.....

    ReplyDelete
  9. A van han ngaihnawm tehreng em aw? Vawikhat maia hmangaih hi thil awm thei ania, mahse kei ka la tawng ve lo, in in hmuh hun arei loh tehreng nen, i ngaihtuahna thiam tak maia, i rawn vawrhchhuak thei hi i thu thiam zia a lang. Heti khawp a i vei leh i hmangaih hi hmu ve ila ka ti khawp mai,..

    ReplyDelete
  10. @Hmelthatea:
    "Mak tak a ni" tih mai loh chu sawi ngaihna reng reng ka hre lo. Thil reng reng hi a hunlai bikte hi a awm ve a nih awm hi maw? Kum tam tak a liam ta, kha nula kha tunah te hian engtin awm ve ta zel ang maw.

    ReplyDelete