Ramsa khawi hi

             Ramsa khawi hi mi tam takin nuam an ti a, a duat pawh an duat narawh e. An eitur te an zawn sak a, an neih ang ang an eitir ve thin. Bawm mawi tak an siam sak a, chumi chhungah chuan an khung thin. Tihian ka ngaihtuah thin a. Mi tute emaw hian kan ram, kan khua, kan in atangin min rubo ta se, ram hla takah, mihring chen ngai miah lohna hmunah min hruai ta se, in chhungah min kalh hnan ta se emaw, ka tlanbo loh nan min thlung ta se. Duat takin min enkawl se, eitur tha tha min pe ta bawk se. Nuam ka ti chuang miah lovang. Ka lung a leng em em ang a, kan ram, kan khua, kan in te, leh ka chhungte ka ngai ngawih ngawih ang a, biak lum-lam tur thian emaw mihring hrim hrim emaw ka mamawh ngawih ngawih ang. Ka lung a lengin ka khua a har ngawih ngawih ang a, lungleng reng rengin ka nitin nun ka hman ka ring. Hetiang tho hi a ni, ramsa te chan hi. Na tuar thei, lungngai thei, lungleng thei, kawppui mamawh a, zalen tak nun mamawhtu ve tho an ni.

            Ramsa te hi duata hmangaih nachang hria kan pung zel a, kan la pung tulh tulh dawn ni te pawhin a lang. Mahse, khawpui lamah a ni deuh zel thung. Ramsa te leh mihringte interaction awm tak takna hmun erawh thingtlang lamah a ni si. Thereng thinga fu mai mai man ching an la awm a, sava bu lak ching kan la tam a, zak miah lova silai pu chunga sapela chhuak te pawh an la tam. Inzirtir hi kan la mamawh hle a ni. Kan naupan laiin miin tuaingawt ke an ulh bung a, hruiin an thlung a, an chaih ka hmu fo thin. Hei zet hi chu aw.... 

           Nungchate hi kan hmangaih a, kan lainat a, kan humhalh duh anih chuan an chenna hmunah ngei ni rawh se. An chenna ramngaw ah, an chite zingah ngei hian an nun a hlim ber a, an zalen ber bawk a, nuam an ti ber bawk ngei ang. Ramsa thenkhat an chenna hmuna zalen taka an awm laiin kan man a, an chenna hmun atangin hmun hla takah kan la bo va. Inti duat takin chaw kan pe a, kan lung a awi ve em em thin. A pain a nu an ngai ang a, a nuin a pa an ngai ang a, a notein a pui an ngai em em thin bawk ang. Lak bo an nih hian, an khua a har ngawih ngawih dawn a ni tih hi kan hre phak miah lo emaw ni chu aw ka ti thin.

            Hman deuhva boral ta, kawlhawk Zika pawh kha, a chenna hmun atanga hla takah a khawsa a, a tlei berna hmun ramhnuaia thingkungte kha a ngai ve thin khawpin ka ring. A khawharna leh a lunglenna erawh a sawi chhuak thiam hauh dawn si lo. Khaw ropui taka khawhar taka chen ai chuan, a chipui, a hmangaihte nena bahra laih pawh a duh zawk fe ka ring. A han hawi kual ang a, in hlir, in hlir hmuh tur a awm a. A minung thian neih chhun chu mihringte chauh an ni dawn si. Khawhar taka thlawh kual mai mai loh chu tihtur dang reng reng a nei lo. A thian leh a chipuite kiangah chuan awm sela, a thiante nen hla tak takah an thlawk thin ang a, van boruak sang takah thlawkin an hram ang a, an duh hunah thingzarah fuin chaw an ei ang. Chung zawng zawng lak atang chuan lak bovin a awm a, khawhar takin a nun a hmang ta anih kha. Khawpui chhungah a thlawk kual a, mite thilpek hrang hrang hmangin a pum a hnawh puar a, mite tana hmuhnawm a ni a, ani tan erawh hmunkhawhar a ni thung. A kawppui tur emaw, a thian tur emaw, ama chipuite kiangah emaw chuan dah ni ta se, a khua a har lo tawp ang le. Mahni chanah ka han indah chhinin ka khawngaih lo thei lo. Engah nge ramngaw ah, reserved areas, Sanctuary ah emaw National Parks ah emaw an chhuah zalen mai loh le. Zika kha an hmangaih tak tak anih chuan ama chipuite kianga dah dan an ngaihtuah ngei ngei turah ka ngai ve tlat.

           Chhungkaw pakhat pawhin vaki an khawi thin a, bawm chhungah an khung a, dithlifarfem hnuaiah, ruahin a theh theih si lohna hmunah an khai thin. Sava dang hram ri a hre thei a, chawngzawng te zalen taka an thlawk te pawh a hmu thin ang. A bawm atangin thingkung a lang thei reng a, han thlawh a, thingzara han pakai vel a chak khawpin ka ring. A thlawh theih nan thla a nei a, mahse atan erawh thlawh ve ngaihna reng reng a awm lo. Lungleng takin a hram thin a, a lunglen zia leh thian a mamawh zia erawh a enkawltu te'n an hre si lo.  

             Hmanni ah pawh, kan thian pakhatin mi savawm khawi a hmuh thu a sawi a. A fin zia te, tumah tihnat a tum loh zia te, an inbulah an tlat tir ve mai thute a sawi a, mahse hruiin an thlung tlat a ni awm e. Eng atan nge chu savawm chu an khawi le? Intihlar nan nge, inlak maksak nan nge, mi neih loh ang neitu nih chak vang nge, hriatthiam a har ka ti. He savawm hian man hial tawka, a dam chhunga a chipuite hmel hmu thei lo tura dahhran hmaka awm a, hruia thlun reng hial tawk tur khawpin eng thil sual fakau nge maw a tih reng reng le??? Ramsa te hian sawi chhuak ve thiam lo mahse, an lung a leng vein an khua a har thei asin maw le.

              Ramsa te hi kan hmangaiha kan lainat takzet anih a, kan humhalh duh anih chuan thir bawm chhungah ni lovin anmahni chenna hmun ramngaw ah, an thian te, an chipuite, an ramsa puite chenna hmunah, zalen taka an hram a, zalen taka chaw an zawn a, an thlawha, an vah vel theihna hmunah ngei humhalh hi a thain a tul khawp mai.