Two wheeler leh keimah

            Mi fate'n nisa, ruahsur leh kawng khu hre hauh lova car nalh tak taka an tawlh zel zel lai hian tkei ve hi zawng, two wheeler hi ka neih ve phak tawk anih miau avangin two wheeler nena kan inchukha dan bak hi ziak tur ka hre ve lo. Two wheeler nei pha chin kha ka lo ngaisang em em a, ka han nei ve ta cheng a, eng teh ual ka nihpui ve si lo. Mite chuan an luck phah a, kei ve chuan ka nat phah thin. Mi te chuan an thawh chhuah hmangin an lei a, kei chu ka nu leh pa te'n min lei sak ve thung.

Ka scooter mawlh mai kha:

            2001 kum khan a hminga hna nghet ka han thawh ve takah chuan ka nu leh pa te’n scooter min lei sak a. He scooter hi LML Select II a ni a. Kan lei hma ni chiah zan ah kan unaupa in ama scooter hmangin khalh min zirtir a. Hemi zan hian ka tlan ve nghal mai bawk a. Venglai kawng chhukthla ah 1st gear ah ka lut a, clutch released ka la thiam chiah lo kha, min phih ngheng mai. Kawngpui zau lai ah kan tlu ri rum rum a. A ri a rin tawh naka laiin signal light buzzer a la ri zui. Tluk tawh hnuah accelerator thlah mai nachang ka hre si lo,  a rik hian a ri hum hum mai a, zan reiah thawm a ring duh kher mai. Ka vawikhat tlukna a ni a, thawm a ring bawk, a na bawk.

            A tukah scooter chu kan lei ta a. Khalh zirin zotlang lamah kan tlan chho va, kawng zau laiah kan tawlh leh ta anih kha. A va han na thin tak e aw. Zah a sawi theih tawh loh. A na miau si a, kawngsirah ka thu ngawih ngawih mai. A na a han reh a, kan tlan chhunzawm ve leh mai bawk a. Mi pawhin an khalh thiam a, engah nge ka khalh thiam loh bik nachhan tur ka hre tlat lo. Keiman ka khalh a, engmah la khalh ve ngai lo tih takah scooter thar khalh chu a nuam ngei mai. Chanmari lamah kan tlan phei zel a, MVI an lo duty chu niin, khalh min zirtirtupa chuan “Ding rawh, ding rawh,” a ti a, ka buai leh ta tlat. Ka duhna hmunah ka ding thei lo. MVI duty ho bulah kan ding thei hram. Driving licence ka nei si lova le, office lama sawi fel atan ka document min laksak ta anih kha. Kan haw nghal nal nal asin le.

Chet chhiatin bul ka tan

            A tuk lehah chuan ka hnathawhna hmun lamah ka ken chhuah ve ngei chu a ngai ta. Ka va han huphurh tak em. Ka thawhpui thenkhatin scooter thar ka neih an hre tawh si a, ka keng ngamlo anih vaih chuan min nuihzat hle dawna hriatna ka nei tlat. Kan unaupa pastor Zartea a lokal hlauh mai a. Ani chuan, “I khalh ngam a nih phawt chuan ka chuang ngam” a ti heu mai. Chu thu challenging tak chuan ka dawihzepna a um bova, tichuan ka thawk lawk a, ka hnathawhna hmun lam pan chuan kan tlan ta a. Traffic point kan thleng a, mawihnai takin signal light ka han ti eng va va mai a. Beisei loh takin ding turin min ham ta tlat mai. Ka han ding a, traffic duty chuan "Khawnge i helmet?" tiin min zawt ta mai. Rang takin ka lu ka dap vat a, helmet reng reng ka lo khum lo chu niin. Ka hrilh a haiin ka va zak tak e aw. In ami helmet kan va la leh te te a, tichuan a bul atangin kan tlan chhuak tha leh ta a. Hmanhmawh loh bik vang pawh ni bik miah lovin kan tlan muang ngei mai. Kawngtluanin ka thla a muang reng reng lo. 'Engtin nge mi te hi 3rd gear in an tlan ngam bik le' ka ti rilru neuh neuh kawngtluan a. Kawngkawi tinah horn ka pe pah zel bawk a. Pathian zarah tluang takin ka hnathawhna hmun chu kan thleng ve ta hlawl mai. Tlan mai hi chu a harsa lo, din thuta han tlan chhuah leh lai tak h hian ka buai tlat zel. Clutch thlah lai tak hi harsa ka va ti thin tak  e aw... Chet chhiatin bul tan mah ila, ka che chhe reng bik lovang.

            Vawi khat chu ka scooter brake hi a hnuailam ah an lo kam a, hetia an kam hian brake chu a full lo deuh hleka rap reng tluk deuhthaw ka ni a. Tlai ban hun a ni a, ka han tlan chhuak chu, a tlan muang ngei mai. A tlan chak thei thlawt lo. A lir thei chang chang chu a ni deuh ber e. Hrethiam hek lo i, mak ka ti ngei mai. Serkawn kawng chhuk thla ah pawh first gear hmangin theihpa tawpa speed chungin ka rum thla hem hem mai. Ka hriat chhuah hnu chuan ka nuih a za miah lo.

            Vawi khat chu Lunglei thana bul traffic point chhakah khian ka tlan chhuak thiamlo tlat ta mai le. A thlang lawkah traffic police an duty bawk si. Ka han tlan chhuak dawn a, clutch ka han hmet tlum a, gear ah ka dah a, ka han tlan chhuak tur chu ka thei ta tlat lo mai. Ka ti thi zel a, motor a tam bawk si. Ka va han buai tak em. Ka bei rei bawk a ni ang, thlan a tla bat bat ta mai. Ka buai lai chu traffic police in min hmu ang tih ka hlau bawk si. Chulai hmuna ka lo park kher kher ka inchhir zia kha. Thiana a lokal hlauh va, tlan chhuak tur han inpuih vak kha a rem chuang si lo. “Tihian rap nung la, ka nawr hlek che ang a, tichuan chhukah hian a nung chungin i tlan thla ang a, nakinah kawngchhuka i tlan laiin gear i thlak dawn nia,” min ti a. A sawi ang chuan ka han ti a, chu buaina atang chuan ka fihlim thei ta. Ka lawm asin aw....

          Kha ka scooter ka duat em em, duat tak chung si a, sawh rang nuaih khawpa ka tluk khuk luih pui thin kha, engtin awm ve ta zel ang maw...

Bike ka nei ve ta:

            Scooter hi chu leg-guard a awm ve loh avangin keini ang tluk khut khut ching tan chuan kawl reng chi pawh a ni lo, taksa a rim duhin ka pilh nen nuan fo mai a, a ninawmin a zahthlak lek lek tlat thin. Chuvangin kan hralh leh ta a, a aiah bike kan lei ta zawk a. Bike chu a ke a lo lian ta hlek bawk a, chuan a nuamin kawng chhia ah pawh a sawh a nep deuh hlek ta. Bike ka neih hnu pawh hian tluk khut khut ka bansan chuang lo; mahse, a hmalamah leg guard a awm a, a hnunglam rang chhe tur hi sari-guard in a veng bawk a, a zia ta khawp mai.

            Vawi khat chu ka tlai bang ka haw thla, dim takin ka in khalh thla a, ka hmaah bus a tlan a. “Min pel thei e” tihna niawm takin driver chuan min signal a. Ka tlan thla, chutihlai tak chuan thlang lam atangin chak takin bike a rawn tlan chho, lo ding ta mai ila a zia tur a nia. Ka buai ta tlat mai. Ding lovin ka tlan thla, kawng ka kian e ka tia, ka side lo lamah ka peng; bike lo chho chuan ka tlan thla a hmu a, kawng min lo kian ve tho, kan inkenna lam a in ang si, hreh chung chung leh peihlo chung chungin kan insu ta anih kha.

            Vawikhat chu ka bike in Chawngte pan turin zinglam hma takah ka chhuak a. Ka chhuak hma bawk a, ka tlan hmanhmawh hranlo hle a. Kawng lakah tlangval pakhat, kan chhungte, sumo seat chang lo, seat a chan loh vanga sumo hnunga bet tai mai chu ka um phak a. Ka khawngaih vangin ka bike ah ka chuantir ve ta a. Pachang khua kan pel a, thlamuangtaka kan tlan laiin, kawngsir nalah kan tawlh mai chu le, a hnunga ka mi phurh rihna force nen, a chetin ka che hman reng reng lo. Lung pawngah bek vaw chawrhin ka tlu. Helmet full-face ka lo khum hlauh kha ka va vannei tehreng em.

 Zinkawng khawhar thlak

            Vawikhat chu Sunday tlai dar 3 bawr velah Lunglei lam pana haw turin ka tlan chhuak a. Kawng thui lam ani a, km 225 bawr vel tlan tur ka nei. Ka huphurh ru lawk ang reng hle. Seling ah chaw dawr inhawng pakhat a lo awm hlauh a, tui ti takin chaw ka ei a. Ka chaw ei kham, Chhim lam ka han hawi phei chu, khua a dur duk em em mai a, kawl a phe zuai zuai bawk. Hmabak a ko ngei mai. Ka zan tlan ta a, motor a vang bawk a, tlan a nuam ang reng khawp mai. Kawngah motor tawh tur a awm loh vangin a khawharthlak hle a. Serchhip ka thleng phei chu le, ruah a lo sur nasa chu niin. Ruah chu a lo han tawh vangin, min nan lo hlauh va; ka vannei ang reng khawp mai. Mahse, Serchhip pelh hnu atang chuan chhum a zin nasat vangin kawng hmuh a lo harsa ta a, ka tlan chak thei ta reng reng lo. Vawi tam tak nalah ka tawlh a, mahse kawng thlang lama ka tluk thlak loh vangin ka lung a awi tho zel. Pangzawl ka pel phei a, khua a vawt tawhin chhum a zing na sa tawh hle mai a. Ka tawlh leh zauh thin vangin ka tlan chak ngam tawh lo. Pangzawl daia thlahrang / ramhuai an hmuh thinna hmun, tuna thlanlung niawm tak an phun tlar thutna hmun ka tlan pelh lai saw’n ka tlan fimkhur a nia aw. Ka mitsirin ka melh zeuh va, thlarau hmuh ve mai ka inring hle a, thla eng ri riai hnuaiah chuan thlanlung te chu an ding tlar thut mai si a. Khalai hmunah kher kha chuan engti kawng mahin tluk ka tum reng reng lo. Thlarau kawrvar ha hmuh ve ngei inring tak chungin muang changin ka tlan pel a, eng em chu ka hmu ta lo va, ka thaw ta huai mai.


            Tum khat chu ka nupui nen, ka fapa upa zawk nen, damlo kan turin damdawiin ah kan kal a. Damlo kana rei tawk tak kan thut khawfual hnuah haw turin kan chhuak a. Bike ah ka thu a, ka fapa a rawn lawn ve nghal a. Kan nu chuan a thutna tur a vaw fai thuk thuk a, a vuak fai hnu khan a hruk fai belh chu niin; a thu ve nghal mai emaw tiin ka tlan ta mai a.  Kawi khat kan pelh hnuah ka fapa in "A pa, khawnge anu kha?" a'n ti mai chuh, a rang a rangin kan tlan let leh nghal. Hei hi ka chet fuh loh ber tum niin ka hria. Tun thleng hian kan la nuihpui kan la nuihpui thin.

Tluk khut khut hi sim a lo harsa a nih hi

            Vawikhat chu Republic YMA Hall Gym ah ka kal a, hah hnep hnawpa ka thlan ka tih tlak hnu ah, hostel lam pan turin ka tlan chhova. Republic veng kawizau chhak kawng kawi lai takah sawn ka bike accelerator a block ta mai anih kha. Accelerator full in a in pump a, ka thlah a, a let leh thei ta lo; kawngkawi ah pawh full speed in ka tlan ta mai. Foot-brake ka rap a, a ding zo teuh lo, theihtawpin handbreak ka’n hmet mai chu, dar dinglam sawh chawrhin ka tlu ta mai anih kha. A va na mai mai e aw.... Thla khat vel chhung chu ka dar a nat phah.

            Vawikhat chu ka thianpa nen kan lengchhuak a, khawlai kan fang kual mai mai a. Serkawn lam atanga kan haw thla chu, bazar kikawn kawngpui kual zau lai takah ui hur rual an inum a, kan tlan lai takin kawng an rawn cross thut mai. Ka ding thut a, ka hnunga chuang ka thianpa a rawn dawk chhuak nghal zawk. Ka bike tlu tur theihtawp chhuaha ka dawm kan tang tang pahin ka thianpa ka mitmei a. Ani pawh hreh chung chungin kawngchhak lam side drain ah a dive thla dalh dalh mai. A rawn chhuak chho leh lam hmel chu a tur ngun mai. Nuih ngam chi a ni miah lo. Khang uihur ho kha chil ta mai mai ila kan che chhe lo tur.....

             Ka scooter neih lai a ta tawh tun thleng hian, tluk hlau reng renga khalh ka ni thin bawk a, ka tlanna lai tur kawng bak ka melh hman lo. Khaw dang ka hawi hman lo hrim hrim. Thian te'n min lo au anih pawhin, nasatakin zaiair nen, au chunga min lo vai vak vak anih loh chuan ka hmu ngai lo. Hei vang hian induh nih ka hlawh fo va, kawngsira thian te'n min lo vai ka hmuh loh thin vanga zahthlak an tih thin thu pawh ka dawng nasa malh malh thin hle. He ka hri vei thalo tak hi, thalo ti hle mah ila, tun thleng hian ka sim thei chuang lo anih hi. 

Ka bike hi

            Ka bike hi a tangkaiin khawi ilo han chhuah lawk lawk nan ka hmang rim hle a. Ka duhna hmun apianga min hruai a, a chhuk a chho, a sur a sa hnuaiah pawh nise, phunnawi hauh lova min kalpui chat chat peihtu awmchhun chu ka bike ngei hi a lo ni. A hah thu a sawi lova, a lungawilo ngai lova, a phunnawi ngai lova, a puin kal tura ka duhna lamah chuan lungawi takin a tlan vut vut zel thin. Mi te bike ang phak ve lo mahse, mite bike anga nalh leh chak ni ve lo mahse, ka bike neih chhun ani miau va, ka tan chuan a lo hlu ber mai. Kei chuan kawr mawi te, kekawr mawi te, pheikhawk te, eitur tha tha nen, chenna in nen lam ka duh a, engmah duhtawk chin reng nei lo leh rualawt reng rengin ka hun ka hmang thin. Ka bike erawh hi chuan petrol leh oil bak mamawh a nei ve lo. A lungngai lova, a tap lova, a phun nawi ngai lo va, thenawm khawveng te a rel lova, englai mahin min phatsan ngai lova, lungawi takin kei, a pu thu thuin a awm mai thin. Ruah a sur chang hi chuan 'a chung khuh theih dan awm se aw' tiin duhthusam awmze nei lo ka sam fo thin. Bike a tluk te hi a lo zahthlak reng reng hleinem. Ke pahnih chauh a nei a, amahin a ding thei lo va, amaha ding thei tur chuan kamki chawp te a ngai a, tlu  thin pawh nise a awm ve tho alawm. Tlu miah lova ka tlanpui thei te hi mak tak a ni zawk asin. Ka bike neih chhun hi chu aw......ka va chhuang tak em.