Thursday, January 27, 2011

Zirna kawng chhukchho Part - III (Kan vangkhua)

(Ka thuziak tlawm te, tlawmngaih chhuaha min chhiar sak thintu te chungah lawmthu ka sawi e)

Zirna kawng lamtluang a thui lua e:

            Zirna avangin mahni vangkhua pela puanthuah khaia chhuah a ngai a. Zirna chuan thenrual tha, chhung leh khat laina, thian te nen min kuai hrang fo thin. Hlimna tam tak ka chan a, thian ka chan a, ka vanglai leh ka thatlai khaw hranah hmanral a tul thin. Heng te hi zirna ina a ken tel a lo ni miau si. Kan khua hi thingtlang khaw chengker a awm mah nise ka pian leh murna a ni a. Englai mahin rilru atangin a bo thei lo. Kum tawp exam a lo zo va, thian te chuan mahni inah hlim takin exam zawh an lawm nghal mai a. Kei ve erawh chu hmabak ala ko thin ngei mai. A engamah hmain haw na tur pawisa ah ka buai nghal pang thin anih kha. Shillong a ka awm laiin, vawikhat chu ka chhungte pawisa min thawn ka dawn har luat tuk vangin thiante'n min hawsan vek hnuah mahniin NEHU Campus ah ka awm khawtlai a; mahni duhthlan vang reng a ni lo bawk a, a khawharthlak duhin a nuam duh lo kher mai. Thiante haw tur ka thlah tlai phei chuan ka khua a harin rilru a nguai ruih mai. Zan a lo ni a, thiante nena kan inkawm hlimna hostel building lian tak pawh a reh ruih a. Han hawi chhuak ila far thinghmun ngaw mai lo chu hmuh tur reng a awm lo. Zan khawthiang reh ruih hnuaia chhawrthla engin ral lehlam ramngaw a chhun en uarh te chu khawhar takin ka thlir vawng vawng anih kha. Kha zan zet kha chuan lung a va han leng tehreng em.

             Kumtawp exam kan zo va, Shillong atangin thian te nen night bus in kan rawn tlan chho va, kawng lakah an bedding an tlawh thla a, mahni inlumah an lut nghal zel a. Kei atan erawh hmabak a ko thin ngei mai. Thian te hovin Aizawlah min tawpsan vek a. Aizawl ka thleng nge thleng lo, Lunglei pan tur night bus ticket ka buaipui nghal a. Ka thuamhnaw bus station counter ah ka hnutchhiah sauh sauh va, tihtur nei hek lo i le, hun khawhral nan khawpui chhunga lamah ka lut phei. Hun khawhral hrim hrim kha ka tihtur anih avangin a changin cinema show ka en a, a changin AR lammual ah football khel ka en thin bawk. Tlai lam a lo nia, Bawngkawn lam ah bawk phei lehin, night bus bawkin Lunglei lam kan pan leh ta. A hma zana thiante nen hlim taka busa titi a, chuan ho kha, titi pui tur an awm tawh lo. A khawharthlak tawh thin khawp mai. A tuk zingah Lunglei kan thleng a. Ka tihtur hmasa ber chu Chawngte pan tur bus emaw motor emaw zawn a ni. Shillong lama ka awm hnu hi chuan Chawngte ah pawh bus a lo service ve tawh a, kawnglaka motor chan te, kea kal tauh tauh ngai thin te kha a lo ni ta lova, a zia khawp mai.  Hahchawlhna hun reng reng awm lovin Chawngte bus ah ka insuan lut leh a, nilengin kawng mam lo tak maiah kan han insawh thla leh ta anih kha. Tlai nemah Chawngte chu kan han thleng a. Kan khua hi chu a lum nuam thin bawk a, Shillong boruak nen chuan a inthlau thin ngei mai. Hnung leh mawng a kham ut ut a, mut a chhuak em em bawk. Mut chhuak eng ang mahse thian te'n leng chhuak turin min rawn sawm a, len chhuah ve nghal mai a tul bawk si.

Kan vangkhua aia nuam a lo awm lo:

             Kan khua hi chu aw....khawpui atangin hla teh mahse ava lo nuam tak em. Kawtlai te diak per purin, bumboh teh mahse, kawngah te chuan vawk ek leh bawng ek te let thal pheng phung pawh nise, he khua aia ka lunglai luahtu khua dang rreng reng a awm lo. A aia nuam leh changkang zawk khawpui ah te zirna avangin chengin awm thin mah ila, englai pawhin mitthla ah kan khua a cham reng thin a, kan khuaa haw hlan ka nghakhlel em em thin. Khawpui atanga haw ve ta na chu, thenrual tha leh khawtlang mite’n ka tlin tawk lohna te min hmuh kan sakin min haider sak a, mitak hlatak ah ngaiin min thutak bawl a, khawpui chanchin te, ka lehkha zir dan te min zawt a. Kei pa tawngkam thiam lo ber kam liam changin min kawm ve laih laih thin. Khawpui ah kha chuan han hawi vel ila, tumah thian leh hmelhriat an awm lo. In a tam, mahse len luh ngamna ka nei lo. Mihring an tam, mahse chhungkhat, laina, thian hmuh tur reng an awm lo. Kan khua ah zet kha chuan tu inah pawh han lut ila, ka ngampa em em a. Han hawi vel ila hmelhriat, thenawm, laina, vek an ni si. Kan inlen pawh a, kan titi hova, chawhmeh kan insuah a. Thenawm hnaivaiah insa mek an awm chuan ban khur chawh te, inchung chih te, dap chik ah te  theih ang angin kan inpui tawn thin. Aizawla ka training lai khan ka thianpa’n in a sa a, ni 3 chhung chu ka tha ka thawh ve kha. Hetiang hi thingtlang lamah chuan kan tih than em em a ni. Kan khua hi chu nuam deuh asin. Khawpuia dere mai leh tu khawkha ngaihsak hlawh lo kha, kan khuaah chuan cheng hnih te,aaa, cheng thum ah te ka kaisang thin.

              Kan khaw nu leh pa, a lian a te, a tar thlengin mi an duhsak em em thin a. An phak ang tawk zelin an duhsakna min hlan ve thin. Vawikhat ka chawlh hmang haw pawh, ka thiante nen kan leng chhuak a. Kan venga pitar fel tak pakhat hian min hmuh veleh min chibai pahin, “M.Sc. i pass tawh tho te chuan B.A. te hi zir ve tawh ta che,” tiin duhsak takin thurawn min pe nghe nghe a. Chumi tum chuan ka thiante an lo nui hak nghe nghe.

            Mahni khua han haw thlen tawh hnu ah pawh exam zawh lawm lam a lang thei chuang lo. Kum khat pumhlum ngawt khawpuia ka awm bo avangin chhungkua in min mamawh takzet tawh a. Ka awm bo hlanin ka chhung te’n theih tawp chhuahin hna an lo thawk tang tang a. Lehkha ka zir ve theih nan tiin neihthinglung khawngin leh puk chawp hialin sum an seng ral a. An theih tawp chhuahin tha an khawhral ani tih ka hmuhin awm mai mai thei ka ni lo. Ka thian te chuan kumtluanin an inchhungkhur tan hna an thawk a, chhung te tana chhenfakawm tak niin an theih tawpin chhungkua an dawm kang a. Chutih laiin kei ve erawh thawh chhuah reng nei lovin chhungte thawh chhuahsa tlakral tu mai ka ni si. Ka chhungte, ka nu leh ka pa te, ka unaute hi chuan min lo va hmangaih tak em. Keimah avangin thawmhnaw tha an inbel ngam lo va; an thawmhnaw lei ai, an sahriak lei ai, chawlhni tuka an sa hmeh tur leina ai.......sawi sen pawh a ni lo, ka tan an zuah hrang zel a. “Mama hi mi zingah a lo rethei lutuk bik ang e,” tiin an ei ai min thawn zel anih kha. Ka chhungte chungah hian lawmthu sawi tur ka va ba nasa tak em.

            Hetiang taka ka tana ka chhungte an inpumpekna avang hian ka chawlh chhung chuan hna engpawh ka thawk thin. Mau ka pu a, huan ka hung a. Ka pa nen ramah kan kal a, thing kan kit a, kan tan vek a. Put tawk lek lekin kan hem phel a, kawngah kan thiar chhuak vek a, motorin kan trip haw a. A chang leh lui mawng lam ami thing kan tan a, lawng hmangin kan phur haw thin bawk. In kan thlen vek hnuah ka ek te vek a. Chu ka thing eh khawl sa chu kumtluan daih tur khawpa tam ka chhek khawm thin. Lenden nuam ka tih avangin ka hunawl ah chuan len deng turin lui lam ka pan fo thin bawk.

Zirlai nih chuan taihmak a ngai:

            Zirlai nih chhung hi chuan khawvel nawmna te hi, mi te angin kan chen ve ngam lo chu anih hi. Zirlai nih laia pawl thil neuh neuh, kohhran leh khawtlanga inhman nasat lutuk hian kan nih tur ang kan nih loh phah fo thin. Hei hi keimah ah pawh a chiang hle a. Vawikhat chu College Student Union ah ka inhmang ve hle a, a hruaitu ah te hial ka tel ve; hemi kum hian B.Sc. ka failed phah. Ka inchhirin ka sim chiang asin aw. Zirna kawngpui kan zawh lai hian fimkhur a lo ngai khawp mai. Kan thiante ho nun zalen tak tak leh lehkha zir ngai ve miah lova an awm laiin, kei ve chu lehkha zira inkhung chawrh chawrh a lo ngai a. Zu, drugs, ganja, meizial lakah inthiarfihlim a lo tul a. Nulat-tlangval inngaihzawnna te hlei hlei hi tuar zawh a har thin. Zirlai nih chhung chuan taihmak reng a tul a, thatchhiatna hi mi tamtakte tlukchhiatna a ni thin. Zir tlem na na na chuan exam hall ah hriat chhuah tur leh ngaihtuah chhuah chawp tur a nei tlem nge nge thin. Taima taka zir tang tang thin te, beidawng duh hauh lova zir hram hram thin te, a zira zir tam hrim hrim te hi, a tawpa hlawhtlinna chang thintu te an ni. Zir thatchhia leh zir tlem te bawk hi an failed leh thin; an passed ve chhunah pawh an invawrh sang hlei thei thin lo. Lehkha chhiar peih, chhiar tam, taima leh zirna boruaka inchiah tam na na na chu, a thil hriat a lo tam nge nge a, tam tak theihnghilh bawk thin mahse, tam tak a la hre tho thin. A theihnghilh ve loh thil hriat a tam miau avangin exam hunah a tangkaipui hle thin. Zirlai nih chuan mahni duty hriat reng a tul a, zirlai kan nih ang chiahin lehkha zir kan thupui ber tur a ni. Zir tam avanga thi an awm lo va, zir tam avanga hlawhtling erawh an tam khawp mai.

            Zirlai ka nih chhungin vawi tam tak beidawnna ka tawng thin. Ka thiam thei lo lutuk hi ka rilru chak loh bik vangah te ka puh thin a; thian te’na awlsam taka an hriatthiam theih mai thin ang te hi, vawi tam tak ka chhiar anih loh chuan ka hre thei mai thin lo va. Saptawng lama ka hnufual lutuk te hian min tihnual fo thin. Heng zawng zawng te hi ka la zir tam tawk loh vang a ni tih ka hre ta. Tumah a thiamsa in an piang lo va; zir chawpa thiam vek an lo ni zawk alawm le. Lehkha hi chu han zir vak a thiam chi a ni, mahse ka peih hlawl si lo. Ka thatchhiatna hian hlawhchhamna min thlen a, chu hlawhchhamna chuan mualphona mai min thlen leh thin. Kei zawng hlawhtling tlak ka lo ni mawlh lo.

Zirlai nih leh ngaihzawng neih:

            Zirlai nih lai chuan thiante angin duh hun hunah nula ka rim ve thei lova. Chuvang chuan nulat-tlangvalna kawngah rual ka pawl loh phah viau reng a ni. Mihring pangai nia tlangvala pumpa ve ta lem, tha tih zawng, star ruk riau leh ngaihzawng neih loh theih a ni bik lo va. Mahse lehkha zirna chuan tlangval tual lim lo, mi taptawm, zakzum leh tlangval zeilo min nih tir thin. Ngaihzawng pawh han nei ve sa teh mah ila, mahni khua chhuahsan a zirna run belh loh theih a ni si lova. Hlim taka lenlai ni a rei ve thei lova, kar lovah thenna turni kawl ah a lo her chhuak mai thin. Mualzapui kar dana suihlunglen tuar te hi thil namai lo tak a ni fo thin. Tunlai angin mobile phone awm ve hek lo, kan communication ber chu letter by post kha a ni mai a. Dak lah hi chawlhkar 2 hnuah te kan dawng ve chauh thin si. Biahthu hrilh nan kar a hla a, a chang a khat raih bawk thin. Chhawrthlapui arkaiden zana lung a len zual chang phei chuan lairil a fan ngaih ngaih a, chutiang chuan tawrh zawh rual loh tur khawpa a len vawng vawng chang te a tam hle thin a. Tuar zo lova zirna bansan phah hial pawh an awm nawlh nawlh thin reng a ni. Zirlai nih chhung chuan ngaihzawng neih pawh hi a chintawk hriat a tul khawp mai.

Fur khawthiang tlai tla eng mawi:

            Hetiang vel thuartham suangtuaha ka rilru ka sen chhung chuan ka han dak chhuak a, khua a lo tlai lam tawh hle a. Ruah pawh chu a lo han tawh reng chu niin. Chhum ruahtui pai a kian tak avangin van boruak chu a thiang tha hle a; zo tlangsang boruak thiang tak karah chuan hla tak tak thlengin a lang fiah kuk mai a ni. Tlangdung thiang rial te chu a lang hring dup mai a, mit a hahdamin thlir a nuam hle. Hmun thenkhat lai te chu zochhum pan te tein a la bawh chiai a. Khaw eng lawmin sava te pawh an chiar nak nak mai. Rengchal, ngirtling leh um-me te pawhin an thiam ang tawk tawka khaw eng chu lawm ve in zaihla an rem a. Khua a lo tlai zel a, khua lah a thiang eng mawi tulh tulh mai si. Fur khawthiang kara tlai nitla tur kawl eng phut lawma kawrnu zai fawn hlerh hlerh te chu a inchawih kher mai. Ka room tukverh ah dakchhuakin nitla tur chu ka thlir reng a. Khawvel mawina te chuan ka suangtuahna leh ka rilru kuai herin suangtuahna ramah min chen tir a, mitthlaah hla taka ka thian te, ka thenrual te leh kan vangkhua nuam tak te a rawn lang chuai chuai a,  ka lung a tileng kher mai; chutiang chuan lungleng tak chuangin fur khaw thiang leh tlai tla eng mawi tak chu ka thlir liam ta a.

20 comments:

  1. A ngaihnawm dap dap hle mai. Sei deuh hi chhiar man a awm nge nge! Kan venga pitar fel tak pakhat hian min hmuh veleh min chibai pahin, “M.Sc. i pass tawh tho te chuan B.A. te hi zir ve tawh ta che,” tiin duhsak takin thurawn min pe nghe nghe a. Ka nui tho na a, a duhsakna che hi a hlu ka ti.

    Lunglen hi chu a lo na a ni e! Kum 2005 khan Aizawl-ah ka awm tan a, ka chhungte leh thiante ka'n ngaiha ka'n ngaihzia chuh!

    Nu leh pa leh chhungte hlutzia bakah, zirlaite hriat tur pawimawh ka hriat thar phah leh zual a, ka lawm khawp mai. Khawhar tak chung leh harsa tak chunga i tih hram hramna kha tunah a rah i seng ta a nih hi..

    ReplyDelete
  2. @KC LTsa: Nang nge nge i tilawmawm thin. Mi fa te'n thuziak tawi fel tak tak, thu fun kim em em lawi si an ziak theih laiin, kei ve hi chuan ka ziak tawi hlei thei thin lo chu anih ber mai hi maw. Han en reng reng pawha chhiar huphurhawm tham a ni thin si a. Min chhiar chhuah sak thin vangin ka lawm e.

    Khi pitar, a thiam ang tawka duhsakna min hlan tu khi hmanni lawk khan a boral nghe nghe a, a thu min rawn khi ka hrechhuak rauh rauh asin.

    Ka lehkha zir lai ka ngaihtuah let chang hian ka chhungte, ka unau te, ka nu leh pa te'n min lo hmangaih zia kha ka hre chhuak thar leh thin.

    ReplyDelete
  3. Nunhlui i dawnkirin i lung a leng a ni maw? Mi pangngai i la ni e. I thuziak erawh a inrem nalh khawp mai, chhiar a nuam thlawt. Vairama harsa taka ka awm ve lai khan chhungte hlutzia leh Pathianin chhungkaw inlaichinna a dah ropuizia hi ka hmuchiang vein ka inhria. Ziak zel mai teh le, keinin a par kan lo tlan ve thung ang a.

    ReplyDelete
  4. @Muantea: Nang meuh i rawn lenglut hi thingpui no tal han dawmpui tur che ka nih vei nen, tunlai kan khawsak a hiar deuh va, thingpuife,chini leh bawnghnute kan tlachham tlat mai. Tak tak a....min rawn tlawh a, ka lawm khawp mai. Kei ve hi zawng, pu te zara thaw lian ve mai mai ka nih hi.

    ReplyDelete
  5. "Zirlai nih laia pawl thil neuh neuh, kohhran leh khawtlanga inhman nasat lutuk hian kan nih tur ang kan nih loh phah fo thin."
    Full support.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Harsa tak chungin ka blog ah i rawn lut hram ani tih ka hria a, i tiropui khawp mai. Full support min pe ani tih hriat hi a va han nuam tehreng em. Ka blog ah hian ka lo welcome reng che a nia aw.

      Delete
  6. Ka vangkhua i ti mauh mai a a lung len thlak mange. A ngaihnawm thin mi hlawhtling tawh te harsatna tawh dan han chhui let hi. Ka tet laia ka pa in min fuihna ini thin tih hi ka hrilh tawh che em le? Ini Lalengi fapa hi ti deuh chhen zel...

    ReplyDelete
    Replies
    1. Kei ve hi, ka hma lawkah lawmman ka ban phak mai tura inchhawp tawh si, hlawhtlinna chang tura beih hram hramna ka tlakchham avanga hlawhtlinna tlang lawn chhuak zo ve ta lo ka nih hi. Keimah atang hi chuan zirtur a awm lovang. Min entawn vaih chuan i tum kha i hlawhchham ve nghal a ni mai. I kum ang rual lek ka la nih lai chuan cinema en bak ka ngaihtuah lova, thuziak lam phei chu tin chhinah pawh ka en lo. Tun atangin thuziak lam i tuipui tan anih chuan i la invawrh sang dawn khawp e. Lehkha zir hi a hunlai a awm ve a, chu hun tha chu kan bawh pelh anih chuan, huntha dang a inher chhuak leh mawh tawh khawp mai. Han bei tha leh ngial pawh ni ila, a khirh talh tawh thin ani tih hi i lo hre ve mai mai dawn nia.

      Ka blog tlawm tak leh phuailuai tak ah i rawn lenglut thin a, ka lawm khawp mai.

      Delete
  7. I sawi tum a hriat a, i phawrh chhuak zo hle bawkin ka hria. Chhiar anuam khawp mai, very encouraging

    ReplyDelete
  8. @H.Vangchhia: Keia thuziak ve hi zawng, a sei leh duah thin. Misual.com lamah phei chuan dah ila, "A va sei ve" tiin an phun nasa khawp ang. Ka blog tlawm tak hi min rawn tlawhsak thin a, ka lawm khawp mai. Chutih laiin thuziak tha leh ram hnuk khawih phak lo chhawp chhuah sak tur ka nei ve lo erawh hi ka inthlahrung khawp mai.

    ReplyDelete
  9. Zirna kawng chhuk chho thiam tak mai a in sawi hian nunhlui min ngaihtir thin. Bikalnu pawh ngaihtuah hman lova i zirna chuan rah duhawm tak a pek ngei che ka beisei e. I thuziak chhiar a nuam thei khawp mai.

    ReplyDelete
  10. @Noddy: Lehkha zir kha thingtlang atang chuan a hautak thei khawp mai. Mi te hriatpui lemloh harsatna kan tawk fo thin. I lo lenglut thin a, ka lawm khawp mai.

    ReplyDelete
  11. Hmun dangah hian lehkhar zir ka chak ve thei em em a, kan neih sumin a tlin loh vangin mahni khua leh tui ngeiah degree lak thleng ka zir a, i hreawm tawrh dan tur vel chu ka ngaihtuah thiam mang der lo.

    Mahni vangkhua ngei hi chu tutan pawn a lo nuam a niang, Masi a lo thlen dawn meuh chuan khaw nuam, khaw mawi ber ber leh ropui ber berah pawh awm mah ila, mahni pianna khua te kha haw kan chak zek zek mai thin zawng a nih hi.

    ReplyDelete
  12. Shillong sawi takah chuan Japfu leh Chhinlung te rilru-ah a lo lang ve ngawt! Heater hmang ru nasa pawl i ni em? Ka demlo che a vawt dawn em a ni. Nu leh pa ngaihsan let na chang te i hria lawmawm. Chawngte Bus hi a la tlan kual duh bik em? Pitarte thusawi chuan MA Science (Pol Science) te pawh min hriatchhuah tir e :) Letter by post piah lamah PCO-ah khan in in line ve put lo a mi? Ni e nangzawng boxing glove nen tumruh mi i nih zel ka beisei.. I ziak tha lutuk :)

    ReplyDelete
  13. @chepahakhata: Mahni khua atang ngeia lehkha i zir chhuak thei chu i vannei hle mai. Mahni thil neih hi chu chhete pawh nise kan roh hle thin. Chutiang bawkin kan pian, kan seilenna khua hi chu, mi te ngaihah nep ve tak pawh nise, mahni tan chuan a hluin khaw nuam ber a ni tho thin. I rawn len luh vangin ka lawm hle a, i comment hlu tak i hnutchhiah vangin ka lawm e.

    ReplyDelete
  14. @sawmpuia: Nia, i sawi ang hian Japfu ah ka awm tawh a, Chhinlungah pawh ka awm tawh e. Persara hostel panna kawnga PCO atang khan kan khua ka be pawp ve thei lo alawm le. Kan khuah khan phone chu a awm tawh ngei a, keini paw'n kan nei. Mahse a biak tlang theih miah loh. Nang pawh hi NEHU far thing hnuaia chawr chhuak ve tho i lo ni maw? Ka blog tlawm takah i lo lenglut a, ka lo lawm a che.

    ReplyDelete
  15. Thuziak tha leh ngaihnawm hi chu a sei poh leh a vanneihthlak a ni mai, chhiar a manhla e.

    Naupan lai leh nunhlui han chhui kir chang hi chuan thil lunglenthlak tak tak hi a tam thin a nia.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Thianpa, nang nge nge, i tilawmawm thin. i naupanlai chanchin kha lo ziak ve teh, ka chhiar chak teh mai ania.

      Delete
  16. Taimakna hlutzia hi tunlai thangthar ho hian a tharin kan hria sela aw !

    Angaihnawm hle mai hotupa."M.Sc. i pass tawh tho te chuan B.A. te hi zir ve tawh ta che,”
    atha lutuk :-P
    In khawlam hi ka la rawn zinve lova, rawn hawn leh hun chu remchang zawna rawn zin tur ani.

    Lehkha pawh i lo thiamthei hle anih dawn ni. I lo ngaihsanawm hle mai.

    ReplyDelete
  17. @sekibuhchhuak: Kan khuaah hian, kei pawh ka zin khat ta khawp mai. Tunah chuan kawng a tha tawh a, an lehlang zung zung tawh mai.

    "Lehkha pawh i lo thiamthei hle anih dawn ni. I lo ngaihsanawm hle mai". Eheeeeee, min bawl chiang mai, hotupa, ngawi renga inbawl chu a fair lo. I rawn len luh loh hi chuan khua a har mai dawn alawm le.... i rawn lenglut a, ka lawm khawp mai.

    ReplyDelete