Ka pa in min boral san atangin kum 5 zet a lo tling ve ta reng mai. A thih cham a lo thlen hian keini chhungkua hi chu kan lung a leng thar em em thin a, amah ber kan zingah awm tawh lo mahse, kan rilru ah a cham reng a, ama hova chhungkua hlim taka kan khawsak laite kha mitthla ah a cham vawng vawng thin. Kum tam tak liam tawh mahse, nimin lawk a thil thleng ang maiin a fiah em em thin. Ka pa pual hian thuziak chhete tal pawh ka lo la nei reng reng lo a ni tih ka hrechhuak a. Ama chanchin ziak tur hre tam lo hle mah ila, tlem tal chu ka han thai lang ve hrim hrim ang e.
Ka pa hun hmasa lam
Ka pa, H. Liansanga, hi pa tawng tlem tak anih vangin a tunhma chanchin ka hre tlem hle a. A tunhma chanchin a sawi chhuah ve zauh zauh thin te lah kha chhinchhiah thlapa dah that nachang ka lo hre si lo. A chanchin hi ziak dawn ta ila, ziak tur ka hre tlem khawpin ka ring. Upa lam hian kum hi an lo chhinchhiah fel thlip thlep lem lova, a chanchin a sawi thinah te pawh a kum zat chiah chiah sawi tur reng reng kan nei lo.
Ka pa hi a vanglai chuan mahni tawka pa chak, tuarchhel leh tlawmngai nia sawi a ni ve thin a. Hna a thawh ve pawh chhungkaw tan thahnem a ngai thei hle a; thing leh mau kan put chang te hian a put zat ka pu zo ve ngai lo reng reng. Chawngtea kan awm lai kha chuan tui kan chawi taih taih thin a. Tui chawi nan bucket leh tel tin te zang a ti thei lutuk a, 'a aia dawng hlawk zawk, kawh nuam tho si awm se' tiin a sawi fo thin. Tui a chawi te khan tin pahnih a kawt a, a kut lehlamin tui tin khat a khai hram thin. Kan naupan zual lai kha chuan zu pawh heh ve tak mai a ni thin a. Zurui insual buai an awm hi chuan a pual bik emaw tih mai turin a tel ve zel thin. Mahse, mak ve deuh mai chu tumah a tibuai hmasa ngai lo. Ka pa hi, hnam sipaia a tan lai pawh khan pa tawh khirh tak anih thu an sawi ka hre fo mai.
MNF ah
Mizo National Army ah khan K battallion ah a awm thin a. Arakan lama an awm lai chanchin a sawi te kha ngaihnawm kan va ti thin e aw. BSF ho tawh khirh zia leh silai kah dik bik thin zia a sawi te, Pathan ho beih hrehawm zia a sawi te kha a awmzia ka man pha lo. A sipai tan pui thin te'n a damloh laia an rawn kan thin te khan a lung a leng hle thin a ni tih a hriat reng mai. Thi leh thau pawlhin ram tan a bei a, sipai man a tawk a, vuak a tuar a, vawk zawna zawn pawh a tawk tawh. Tlangkar kawng chhe tak takah kalin a sur a sa hnuaiah hah pawh sawi lovin a kal a, thosi leh vangvat zuk a tuar a. Chawkaw puar khawpa ei tur nei lova an vah thin te, a riltam tawngkhawngin mi vawkchaw bel ami chawtlang a keih thu a sawi te kha aw...... A hnungzanga hliam a tawrhna ser zozai te kha. Tunah lem, natna khumah thih sualin a let reng si. Zoram tan a tha a thawh a, a hmangaih Zoram hian a hre reng ta lo em ni? MNF rorel lai a ni a, MNF hruaitu pakhat talin, vawi khatte tal pawh, a damlo rawn kan ta se, ka pa chu a va hlimin a va lawm dawn tak em. India sorkar chuan a sipai bang tawh te pawh nise a ngaihsak thin asin.....
Chawngtea kan awm lai khan ka pa kha pa tlawmngai thei tak niin an sawi thin a. Ka hriat ve chinah chuan thatni ah a inthlahrung a, chhiatni ah erawh a tlanchhe ngai lo thung. Kum 50 a pelh hnu thleng khan a thianpa, Pu Saikhuma (L) nen thlanlaihna ah, tlangval thlanlai thlithlai turin an la kal zak zak thin. Mitthi an awmin chhun leh zanah a kal a, mahse, inchhunga zai tluk tluk lam erawh a ti ve vak lo. Lunglei lama kan chhoh hnu hian a lo upa ve deuh tawh nen, bawrhsawmna in a tlakbuak zeuh zeuh a; thian leh hmel hriat vak a nei lo bawk nen, mitthi lumen zan hian a kal ve zuai a, mahse ngawi rengin pawnah a thu a, ngawi rengin a haw leh mai thin; chhun lamah erawh ka nu nen an kal ngei ngei thin thung. Tun hnua ka ngaihtuah let chang hian, Chawngte a lo ngai ngawih ngawih thin te kha, chiatni-thatnia thurualpui tur a nei ta lo kha a ni berin ka hre ta. Khawthlang lam mikhual mitthi an awm erawh chuan zanlai a ni emaw, eng hun pawh nise, ka nu nen an kal ngei ngei thin. Khawvar hun an nghak ngai lo. Hetiang lamah hian ka pa hi ka tluk lo khawp mai. Kum 55 a tlin tawh hnuah pawh zan khawdur leh khawpui ri dur dur karah ruang zuiin 402 truck hnungah a la chuang zak zak asin.
Zunthlum leh thisen sang
Ka pa hian thisen sang leh zunthlum a vei ta hlauh mai a. Rinaiin a zunthlum hi a sang thei a, a thisen sang pawh hi, sang thei tak a ni. Ka pa sa duh leh tui tih ber chu vawksa hi a ni a, hetia thisen sang leh zunthlum a neih hnu hi chuan a ei chak ber pawh ei ngam lovin a insum ve hle thin. Kum 2004 kum atang khan a thisen sang lutuk vangin a mit a khawlo ta a. Gauhati lam te pawh kan pan ve zak zak na a, a hnu ah chuan a mitmu a pawt sawi a, a hmai a pawt sawi tan ta bawk a. A mit a lo danglam ta mai hi amah pawhin mak a ti a, a chang chuan a nuih te pawh a za deuh hial thin. Hemi hnu phei hi chuan a inkiltawih a, mihrang daih kianga awm phei chu nuam a ti lova, a taptawm hle a, khawtlangah a hmel a lang khat ta hle a ni.
Malignant tumour
Tuk khat chu ka pa a dam lo va, a khua sik ser ser a, khumah a mu a. A nghawng ka en sak chu a lo vung bur mai. Doctor entir turin ka sawm a, naktip maia ka nu zin lo haw nghah a duh vangin inentir chu kan thulh ta a. Ka nu lo hawn hnua an inentir chuan ka pa nghawng chu cancer a lo ni reng mai. Ka va rap in thin ava thawng tehreng em. Cancer tih hian thihna rim a nam nghal tlat. Cancer hi first stage vel anih chuan tihdam a la awlsam tih ka hria. A cancer hming chu lymph nodes carcinoma a lo ni a. A rang thei ang berin Aizawl panin ka nu nen, ka nau nen an phei ta a. Heta tang hi chuan kan hmalam hun thim zia ka hria a, enge kan chungah lo thleng dawn ka suangtuah lawk ngam lo. A chhe ber pawh thleng tura inpuahchah lawk a ngai tih erawh ka hre chiang. Aw, cancer hi ka va han haw tehlul em.
Ka pa khan thil ei tha thei chu nise lei sak kan huam asin maw le. A duhzawng sanghate chhum a ni a, vang eng ang pawh nise kan zawng tang tang thin. A tuihang chauh a in theih hnu thleng pawh khan lei tur kan la zawng zel a, a man thin kan hriatte pawh kan chah lawm lawm anih kha. A dam theih mial takah tia tawngtai dam thei kan pan thin te, zut thiam leh khawih thiam kan pan thin zozai te kha... miin tha an tih ang chu beiseina sang tak nen kan han ti ve thin tak na a, beidawnna mai chauhvin min hmuak leh si. Thla tam tak chemotherapy treatment laa Aizawla kan awm hnuah doctorin "Beisei tur a awm ta lo, last stage a ni tawh e," tia ka nu a hrilh tuma ka nu rilru mangan zia te kha aw.
Cancer hi a rapthlak a, a veite na tuar lai hmuh chuan a lo nat zia leh a lo rapthlak zia a hriat reng mai. Duh thlan theih chu ni ta se, thi tur rau rau ni ta ila, cancer hi chu ka thlang lo chiang khawpin ka ring. Mahse, cancer veite hian Pathian lam hawina hun tha tak an nei a, an thih boral hnua chhungkaw khawsak zel dan tur te rel felin, thurochhiah fel fai tak an siam hman bawk a, an thlarau chhandama la awm ve lo te paw'n inhmuhchhuahna hun tha tak leh Lal Isua hnena inlamletna hun tha, khawngaihna hun, an nei thei thin. A lehlam taka ngaihtuah chuan, na hre hman miah lova thih thut ai chuan cancer vanga thih chu a thlanawm hle lawi si awm e.
Tuar a chhel
Cancer natzia kan hre theuih ang a, ka pa pawh hian na a ti khawp mai. Mahse, inleng te awm lai leh an hriat turah chuan a rum ri duh lo hrim hrim a. A lu na lutuk, ngawi renga a indawm kun ngawih ngawih te kha mitthlain ka hmu reng thin. A sipai tan laia an man tuma an dawp chhuah zawh lo tuma an sawisak nasat zia leh thi mai tura an kalsan dan an sawi thin te pawh kha ka hrechhuak rum rum mai. Ka pa hian mahni ngeia inthiar loh chu a duh reng reng lo. A damloh nat viau pawhin khumah zun leh ek thiar a duh lova, amahin bathroom a pan ngat zel. Amaha a kal theih loh pawhin kai chungin bathroom a pan thin. A damloh chhung hian zun leh ek thiar sak ngaiin a awm duh lohrim hrim. Hetiang hi anih tlat avang hian a ruk tak chuan kan ngaih pawh a la tha a, hetiang em hi kan thlen mai pawh kan la beisei pha lo asin maw le.
Kha ni tak kha aw
Dt 18.4.2006, Thawhlehni tuk zing a ni a, a ei theih zawng sanghate lei tur kan hmu zo lo, sangha lian kan han lei a, kan chhum a, a tuihang kan pe; mahse a lem thei tareng reng lo. A lem chhun pawh a phuh chhuak leh vek. "Ka awmah hian min hnawh tlat, damdawiin i pan ang u" a ti ta mai a. Kan insiam nghal sawk sawk a. Kan insiam chhungin ngawi rengin, a rukin, thei leh thei lovin bathroom lam a pan a. A lo chhuak lam chu, a kal pai khut khut a, rang takin an va dawm vat a.
Chumi tuk chaw ei khamah chuan damdawiin kan pan ta a. Motora kan chuan lai pawhin chau takin a thaw kawk kawk a, en mai pawhin thawk a harsat hle a ni tih a hriat reng mai. Damdawiin kawtah rei mawi tawk kan nghah hnuin step chho zet maiah ka pa chu ka paw chho ta a. Keimah aia palian zawk leh rit zawk thin ka pa chu a lo zang tawh kher mai. Hei hi ka vawi khat puakna a ni a, chu chu khawvel awm chhunga ka puak tawp berna a ni ta nghal bawk. A damna tur chu nise, nitin puak pawh ka hreh lo asin maw le.
Aw, kan damlai ni te hi a lo va rei lo tak em. Damna duhin damdawiin kan pan a, mahse kan thihna tur khuanu ruat chu kan pumpelh thei chuang si lo. Damdawiinah darkar tam kan awm hman lo va, damdawiin kan pan ni, Dt 18.4.2006, chawhnu dar khat leh a chanve velah he khawvela let leh ngai tawh lo turin a thlarau a thlah ta; ka pa a awm ta lo. Dam leh hram inbeiseina nen damdawiin kan pan a, damna run pawhin ka pa damna a thlen zo ta lo. Thihna leh nunna inkar hi a lo va zim tak em. Ka sawi a, che tur a awm tawh lova, ka au va, min chhangtu a awm tah lo. A ban chak tak te kha tha nei lovin a vawt ngiai tawh. Mi tam tak zingah khua ahar ngawih ngawih a, ka bing chuk chuk a, ka insum zo lo. Vawi khat na reng reng chu ka pa tan ka biangah lungngaih mittui a luang ta. Kum kha leh chen a hnung ka lo zui thin ka pa kha tunah chuan zui tur a awm ta lo.
Hla phuah thiam chu ni ila aw, heti hian ka ti mai tur:
Hla phuah thiam ka ni ve miau si lova le, chuvangin heti hian ka'n chham zawk mai teh ang:
Cancer hi 'nga ti nge a hluar em em le?
Heti taka cancer a hluar ta mai hi enge a chhan ni dawn le? Kan ramah hian enga ti nge cancer a hluar tak em em le? Kan chenna hmun a that loh vang chu a ni lo phawt a. Kan lifestyle vang hi anih ka ring. Kan ei leh in tam tak, kan ei dan phung leh kan ei thin te hian cancer min thlen thei niin a lang. Kan ei duh zawng a tawp em em a. Kan tui tih zawng te hi a tawp leh a tenghneng lampang a ni tlangpui. Kan thil ei duh leh kan tui tih zawng te lah hi ei chin tawk kan hre der bawk si lo. Kuhva hi kan ei nasa hle a. Hnamdang pawhin an ei ngei mai. Mahse mizopa kuhva ei ang em ema nasa hian hnamdang hian an ei ka ring lo. Cancer thlen theitu thil hi carcinogens an ti a. Heng carcinogens te hi kuhva rah ah te, meikhu ur avanga "inting" ah te, meizial/vaihl ah te hian carcinogens an awm bawk. Kuhva tih thlum nana kan hman thin saccharin (mono-sachharin) te pawh hi normal cell atanga cancer cell-a a inleh laia tanpuitu tha ber (promoter) niin an sawi bawk.
Radiation pe chhuak thei elements thenkhat te hi kan leilungah hian an tam a ni mai thei bawk. Hei hi chu ka ring vak lem lo. Han tam na se chuan hman a hmanah khan an hmuchhuak daih tawh ang chu.
Zuapa tel lovin chhungkua:
Ka pa hova hlim taka kan nuih dar dar lai te kha khawvel vir vel hian a herliam pui ta a, kan tan chuan nunhlui mai an chang zo ta. Kan nunhlui te kan hlimlai te zawng zawng kha mitthla ah mai lo chuan hmuh tur a awm ta lo. Pa uap lum loh chhungkua han nih tak mai chuh a va huphurhawm tak em. Tunah chuan hmeithai chhungkua kan ni ve ta reng mai. Thihna te hi midangte chanpual bik a lo ni lo. Kan zavaia kan chunga la thleng theuih tur a ni zawk. A then an kal hmasa ang a, a then an kal hnuhnung ang. Khawvela kan rawn luh dan hi chu a in ang tlang thawkhat a, khawvel kan chhuahsan dan erawh a lo inthlau thei khawp mai. Damlo khuma mu reng chung pawh kha nise, ka pa a la thawk theih tek tek chhung chuan chhungkaw uap lumtu pa kan la nei.
Pa tello chhungkua hi a va lo zahawm lo tak em. Chhungkaw zahawmna hi pa ah a lo innghat thui hle a ni tih ka hre ta. Kan inchhung ka han en a, a ruak huai mai; ka pa ka va han ngai thin tak che em. Damlo, che thei lo leh zun leh ek thiar ngaia englai pawha buaipui ngaia awm tur tal pawhin lo let leh hram se ka va han ti thin tak em. I sulhnu te ka thlir chang hian lung a leng thin. Tunah zet zawng i hlimthla leh i sulhnu mai hi kan chantawk a ni zo ta.
Hla phuah ngaihna lam hre lo mah ila, ka pa thih cham ah tal hi chuan zahna zawng zawng hnuchhawn vekin, khaw'nge vawi khat chauh tal ka'n chham leh teh ang:
Ka pa hun hmasa lam
Ka pa, H. Liansanga, hi pa tawng tlem tak anih vangin a tunhma chanchin ka hre tlem hle a. A tunhma chanchin a sawi chhuah ve zauh zauh thin te lah kha chhinchhiah thlapa dah that nachang ka lo hre si lo. A chanchin hi ziak dawn ta ila, ziak tur ka hre tlem khawpin ka ring. Upa lam hian kum hi an lo chhinchhiah fel thlip thlep lem lova, a chanchin a sawi thinah te pawh a kum zat chiah chiah sawi tur reng reng kan nei lo.
Ka pa hi a vanglai chuan mahni tawka pa chak, tuarchhel leh tlawmngai nia sawi a ni ve thin a. Hna a thawh ve pawh chhungkaw tan thahnem a ngai thei hle a; thing leh mau kan put chang te hian a put zat ka pu zo ve ngai lo reng reng. Chawngtea kan awm lai kha chuan tui kan chawi taih taih thin a. Tui chawi nan bucket leh tel tin te zang a ti thei lutuk a, 'a aia dawng hlawk zawk, kawh nuam tho si awm se' tiin a sawi fo thin. Tui a chawi te khan tin pahnih a kawt a, a kut lehlamin tui tin khat a khai hram thin. Kan naupan zual lai kha chuan zu pawh heh ve tak mai a ni thin a. Zurui insual buai an awm hi chuan a pual bik emaw tih mai turin a tel ve zel thin. Mahse, mak ve deuh mai chu tumah a tibuai hmasa ngai lo. Ka pa hi, hnam sipaia a tan lai pawh khan pa tawh khirh tak anih thu an sawi ka hre fo mai.
MNF ah
Mizo National Army ah khan K battallion ah a awm thin a. Arakan lama an awm lai chanchin a sawi te kha ngaihnawm kan va ti thin e aw. BSF ho tawh khirh zia leh silai kah dik bik thin zia a sawi te, Pathan ho beih hrehawm zia a sawi te kha a awmzia ka man pha lo. A sipai tan pui thin te'n a damloh laia an rawn kan thin te khan a lung a leng hle thin a ni tih a hriat reng mai. Thi leh thau pawlhin ram tan a bei a, sipai man a tawk a, vuak a tuar a, vawk zawna zawn pawh a tawk tawh. Tlangkar kawng chhe tak takah kalin a sur a sa hnuaiah hah pawh sawi lovin a kal a, thosi leh vangvat zuk a tuar a. Chawkaw puar khawpa ei tur nei lova an vah thin te, a riltam tawngkhawngin mi vawkchaw bel ami chawtlang a keih thu a sawi te kha aw...... A hnungzanga hliam a tawrhna ser zozai te kha. Tunah lem, natna khumah thih sualin a let reng si. Zoram tan a tha a thawh a, a hmangaih Zoram hian a hre reng ta lo em ni? MNF rorel lai a ni a, MNF hruaitu pakhat talin, vawi khatte tal pawh, a damlo rawn kan ta se, ka pa chu a va hlimin a va lawm dawn tak em. India sorkar chuan a sipai bang tawh te pawh nise a ngaihsak thin asin.....
Chawngtea kan awm lai khan ka pa kha pa tlawmngai thei tak niin an sawi thin a. Ka hriat ve chinah chuan thatni ah a inthlahrung a, chhiatni ah erawh a tlanchhe ngai lo thung. Kum 50 a pelh hnu thleng khan a thianpa, Pu Saikhuma (L) nen thlanlaihna ah, tlangval thlanlai thlithlai turin an la kal zak zak thin. Mitthi an awmin chhun leh zanah a kal a, mahse, inchhunga zai tluk tluk lam erawh a ti ve vak lo. Lunglei lama kan chhoh hnu hian a lo upa ve deuh tawh nen, bawrhsawmna in a tlakbuak zeuh zeuh a; thian leh hmel hriat vak a nei lo bawk nen, mitthi lumen zan hian a kal ve zuai a, mahse ngawi rengin pawnah a thu a, ngawi rengin a haw leh mai thin; chhun lamah erawh ka nu nen an kal ngei ngei thin thung. Tun hnua ka ngaihtuah let chang hian, Chawngte a lo ngai ngawih ngawih thin te kha, chiatni-thatnia thurualpui tur a nei ta lo kha a ni berin ka hre ta. Khawthlang lam mikhual mitthi an awm erawh chuan zanlai a ni emaw, eng hun pawh nise, ka nu nen an kal ngei ngei thin. Khawvar hun an nghak ngai lo. Hetiang lamah hian ka pa hi ka tluk lo khawp mai. Kum 55 a tlin tawh hnuah pawh zan khawdur leh khawpui ri dur dur karah ruang zuiin 402 truck hnungah a la chuang zak zak asin.
Zunthlum leh thisen sang
Ka pa hian thisen sang leh zunthlum a vei ta hlauh mai a. Rinaiin a zunthlum hi a sang thei a, a thisen sang pawh hi, sang thei tak a ni. Ka pa sa duh leh tui tih ber chu vawksa hi a ni a, hetia thisen sang leh zunthlum a neih hnu hi chuan a ei chak ber pawh ei ngam lovin a insum ve hle thin. Kum 2004 kum atang khan a thisen sang lutuk vangin a mit a khawlo ta a. Gauhati lam te pawh kan pan ve zak zak na a, a hnu ah chuan a mitmu a pawt sawi a, a hmai a pawt sawi tan ta bawk a. A mit a lo danglam ta mai hi amah pawhin mak a ti a, a chang chuan a nuih te pawh a za deuh hial thin. Hemi hnu phei hi chuan a inkiltawih a, mihrang daih kianga awm phei chu nuam a ti lova, a taptawm hle a, khawtlangah a hmel a lang khat ta hle a ni.
Malignant tumour
Tuk khat chu ka pa a dam lo va, a khua sik ser ser a, khumah a mu a. A nghawng ka en sak chu a lo vung bur mai. Doctor entir turin ka sawm a, naktip maia ka nu zin lo haw nghah a duh vangin inentir chu kan thulh ta a. Ka nu lo hawn hnua an inentir chuan ka pa nghawng chu cancer a lo ni reng mai. Ka va rap in thin ava thawng tehreng em. Cancer tih hian thihna rim a nam nghal tlat. Cancer hi first stage vel anih chuan tihdam a la awlsam tih ka hria. A cancer hming chu lymph nodes carcinoma a lo ni a. A rang thei ang berin Aizawl panin ka nu nen, ka nau nen an phei ta a. Heta tang hi chuan kan hmalam hun thim zia ka hria a, enge kan chungah lo thleng dawn ka suangtuah lawk ngam lo. A chhe ber pawh thleng tura inpuahchah lawk a ngai tih erawh ka hre chiang. Aw, cancer hi ka va han haw tehlul em.
Ka pa khan thil ei tha thei chu nise lei sak kan huam asin maw le. A duhzawng sanghate chhum a ni a, vang eng ang pawh nise kan zawng tang tang thin. A tuihang chauh a in theih hnu thleng pawh khan lei tur kan la zawng zel a, a man thin kan hriatte pawh kan chah lawm lawm anih kha. A dam theih mial takah tia tawngtai dam thei kan pan thin te, zut thiam leh khawih thiam kan pan thin zozai te kha... miin tha an tih ang chu beiseina sang tak nen kan han ti ve thin tak na a, beidawnna mai chauhvin min hmuak leh si. Thla tam tak chemotherapy treatment laa Aizawla kan awm hnuah doctorin "Beisei tur a awm ta lo, last stage a ni tawh e," tia ka nu a hrilh tuma ka nu rilru mangan zia te kha aw.
Cancer hi a rapthlak a, a veite na tuar lai hmuh chuan a lo nat zia leh a lo rapthlak zia a hriat reng mai. Duh thlan theih chu ni ta se, thi tur rau rau ni ta ila, cancer hi chu ka thlang lo chiang khawpin ka ring. Mahse, cancer veite hian Pathian lam hawina hun tha tak an nei a, an thih boral hnua chhungkaw khawsak zel dan tur te rel felin, thurochhiah fel fai tak an siam hman bawk a, an thlarau chhandama la awm ve lo te paw'n inhmuhchhuahna hun tha tak leh Lal Isua hnena inlamletna hun tha, khawngaihna hun, an nei thei thin. A lehlam taka ngaihtuah chuan, na hre hman miah lova thih thut ai chuan cancer vanga thih chu a thlanawm hle lawi si awm e.
Tuar a chhel
Cancer natzia kan hre theuih ang a, ka pa pawh hian na a ti khawp mai. Mahse, inleng te awm lai leh an hriat turah chuan a rum ri duh lo hrim hrim a. A lu na lutuk, ngawi renga a indawm kun ngawih ngawih te kha mitthlain ka hmu reng thin. A sipai tan laia an man tuma an dawp chhuah zawh lo tuma an sawisak nasat zia leh thi mai tura an kalsan dan an sawi thin te pawh kha ka hrechhuak rum rum mai. Ka pa hian mahni ngeia inthiar loh chu a duh reng reng lo. A damloh nat viau pawhin khumah zun leh ek thiar a duh lova, amahin bathroom a pan ngat zel. Amaha a kal theih loh pawhin kai chungin bathroom a pan thin. A damloh chhung hian zun leh ek thiar sak ngaiin a awm duh lohrim hrim. Hetiang hi anih tlat avang hian a ruk tak chuan kan ngaih pawh a la tha a, hetiang em hi kan thlen mai pawh kan la beisei pha lo asin maw le.
Kha ni tak kha aw
Dt 18.4.2006, Thawhlehni tuk zing a ni a, a ei theih zawng sanghate lei tur kan hmu zo lo, sangha lian kan han lei a, kan chhum a, a tuihang kan pe; mahse a lem thei tareng reng lo. A lem chhun pawh a phuh chhuak leh vek. "Ka awmah hian min hnawh tlat, damdawiin i pan ang u" a ti ta mai a. Kan insiam nghal sawk sawk a. Kan insiam chhungin ngawi rengin, a rukin, thei leh thei lovin bathroom lam a pan a. A lo chhuak lam chu, a kal pai khut khut a, rang takin an va dawm vat a.
Chumi tuk chaw ei khamah chuan damdawiin kan pan ta a. Motora kan chuan lai pawhin chau takin a thaw kawk kawk a, en mai pawhin thawk a harsat hle a ni tih a hriat reng mai. Damdawiin kawtah rei mawi tawk kan nghah hnuin step chho zet maiah ka pa chu ka paw chho ta a. Keimah aia palian zawk leh rit zawk thin ka pa chu a lo zang tawh kher mai. Hei hi ka vawi khat puakna a ni a, chu chu khawvel awm chhunga ka puak tawp berna a ni ta nghal bawk. A damna tur chu nise, nitin puak pawh ka hreh lo asin maw le.
Aw, kan damlai ni te hi a lo va rei lo tak em. Damna duhin damdawiin kan pan a, mahse kan thihna tur khuanu ruat chu kan pumpelh thei chuang si lo. Damdawiinah darkar tam kan awm hman lo va, damdawiin kan pan ni, Dt 18.4.2006, chawhnu dar khat leh a chanve velah he khawvela let leh ngai tawh lo turin a thlarau a thlah ta; ka pa a awm ta lo. Dam leh hram inbeiseina nen damdawiin kan pan a, damna run pawhin ka pa damna a thlen zo ta lo. Thihna leh nunna inkar hi a lo va zim tak em. Ka sawi a, che tur a awm tawh lova, ka au va, min chhangtu a awm tah lo. A ban chak tak te kha tha nei lovin a vawt ngiai tawh. Mi tam tak zingah khua ahar ngawih ngawih a, ka bing chuk chuk a, ka insum zo lo. Vawi khat na reng reng chu ka pa tan ka biangah lungngaih mittui a luang ta. Kum kha leh chen a hnung ka lo zui thin ka pa kha tunah chuan zui tur a awm ta lo.
Hla phuah thiam chu ni ila aw, heti hian ka ti mai tur:
Hlim leh lungdam tea kan lenlaiin
An sawi cancer hrang vangin maw
Ngaihlai zuapa'n dairial a chang ta.
Fam dairial chang a rihsang mual i liam ni khan
I hraileng leh i thai duhlai hrilh a hai ngei
Kan tuar an vanpui a lo chim e.
Kan tuar an vanpui a lo chim e.
I tello chuan e, zuapa, ka run chhung hi
Luah loh run iang a dai ruai e
Damlai kawng chhuk chho zawh hi
Kan zuam mawlh lo i tel lo chuan.
Hla phuah thiam ka ni ve miau si lova le, chuvangin heti hian ka'n chham zawk mai teh ang:
I sul i hnu leh i hlimthlate mai hi maw
I hraileng te'n kan chantawk ni ta le.
I hlim nui ri leh i zai ri mawi te kha
A cham reng e thinlai ruk ah
Chhungkim tea hlimlai ni te
A chuai zo ta, i tel lo chuan.
Tlangtin mualtin hruta kan tuanna
Sirva te riahrun tukloh ramdai
Mahriak te'n ka rawn fang leh e
Awmkhua a har, lung a leng ngei e.
Tlangtin mualtin hruta kan tuanna
Sirva te riahrun tukloh ramdai
Mahriak te'n ka rawn fang leh e
Awmkhua a har, lung a leng ngei e.
Kan ngai em che, aw zuapa nunnem
Hringmi changin lamang lo kir leh rawh.
Kir zai rel a rem loh pawn e
Tawnmangah tal lo leng n'ang che.
Kir zai rel a rem loh pawn e
Tawnmangah tal lo leng n'ang che.
Cancer hi 'nga ti nge a hluar em em le?
Heti taka cancer a hluar ta mai hi enge a chhan ni dawn le? Kan ramah hian enga ti nge cancer a hluar tak em em le? Kan chenna hmun a that loh vang chu a ni lo phawt a. Kan lifestyle vang hi anih ka ring. Kan ei leh in tam tak, kan ei dan phung leh kan ei thin te hian cancer min thlen thei niin a lang. Kan ei duh zawng a tawp em em a. Kan tui tih zawng te hi a tawp leh a tenghneng lampang a ni tlangpui. Kan thil ei duh leh kan tui tih zawng te lah hi ei chin tawk kan hre der bawk si lo. Kuhva hi kan ei nasa hle a. Hnamdang pawhin an ei ngei mai. Mahse mizopa kuhva ei ang em ema nasa hian hnamdang hian an ei ka ring lo. Cancer thlen theitu thil hi carcinogens an ti a. Heng carcinogens te hi kuhva rah ah te, meikhu ur avanga "inting" ah te, meizial/vaihl ah te hian carcinogens an awm bawk. Kuhva tih thlum nana kan hman thin saccharin (mono-sachharin) te pawh hi normal cell atanga cancer cell-a a inleh laia tanpuitu tha ber (promoter) niin an sawi bawk.
Radiation pe chhuak thei elements thenkhat te hi kan leilungah hian an tam a ni mai thei bawk. Hei hi chu ka ring vak lem lo. Han tam na se chuan hman a hmanah khan an hmuchhuak daih tawh ang chu.
Zuapa tel lovin chhungkua:
Ka pa hova hlim taka kan nuih dar dar lai te kha khawvel vir vel hian a herliam pui ta a, kan tan chuan nunhlui mai an chang zo ta. Kan nunhlui te kan hlimlai te zawng zawng kha mitthla ah mai lo chuan hmuh tur a awm ta lo. Pa uap lum loh chhungkua han nih tak mai chuh a va huphurhawm tak em. Tunah chuan hmeithai chhungkua kan ni ve ta reng mai. Thihna te hi midangte chanpual bik a lo ni lo. Kan zavaia kan chunga la thleng theuih tur a ni zawk. A then an kal hmasa ang a, a then an kal hnuhnung ang. Khawvela kan rawn luh dan hi chu a in ang tlang thawkhat a, khawvel kan chhuahsan dan erawh a lo inthlau thei khawp mai. Damlo khuma mu reng chung pawh kha nise, ka pa a la thawk theih tek tek chhung chuan chhungkaw uap lumtu pa kan la nei.
Pa tello chhungkua hi a va lo zahawm lo tak em. Chhungkaw zahawmna hi pa ah a lo innghat thui hle a ni tih ka hre ta. Kan inchhung ka han en a, a ruak huai mai; ka pa ka va han ngai thin tak che em. Damlo, che thei lo leh zun leh ek thiar ngaia englai pawha buaipui ngaia awm tur tal pawhin lo let leh hram se ka va han ti thin tak em. I sulhnu te ka thlir chang hian lung a leng thin. Tunah zet zawng i hlimthla leh i sulhnu mai hi kan chantawk a ni zo ta.
Hla phuah ngaihna lam hre lo mah ila, ka pa thih cham ah tal hi chuan zahna zawng zawng hnuchhawn vekin, khaw'nge vawi khat chauh tal ka'n chham leh teh ang:
Khua chuanin ami leng zawng te ka thlir
Zuapa leh chunnu hliap zar hnuaiah
Hlim te'n an leng e runin chhungah.
Senlai nau ang tahna run thim hnuaiah
Suihlung a leng, chhingmittui a hnam
Zuapa tel lo run dai khawhar ka bel
Lung lam ka vai hrilh a hai ngei e.
Awmhar suihlunglen zual chang nia
Fam rolung mual fan chang ni hian
Ai ang a thar leh thin thinlai ah.
Ka ngai thin chhung kima kan len lai kha
Theih chang se koh kir ka nuam mang e.
Thianpa duhtak Ropuia Pachuau in min phuah zawm sak a, ka va han lawm tehreng em. Min phuah zawm sak chu hei hi a ni e:
Ka rel thiam lo run kalsiam i tel lo chuan,
Ro tin i lo rel thiam mang e.
Tapin i hlimthla kan thlir tufa lengten,
Mahse biak min chhawn tur i awm si lo.
Lentu ram dai leh Run-in tualah ,
I sul i hnu a chiar nghian e,
Aw!! fan leh ka nuam mang e nang nen;
Mahse nang zawng dai riaiin dairial i chang tawh si.
Ro tin i lo rel thiam mang e.
Tapin i hlimthla kan thlir tufa lengten,
Mahse biak min chhawn tur i awm si lo.
Lentu ram dai leh Run-in tualah ,
I sul i hnu a chiar nghian e,
Aw!! fan leh ka nuam mang e nang nen;
Mahse nang zawng dai riaiin dairial i chang tawh si.
Enge maw avanga inthenna hi chu engmah lo mai a nia, thihna vanga inthenna hi chu chatuan hawlh phak a ni tawh si. He khawvel hi chu inthenna ram mai anih hi. Pa tel lova inchhungkhur pawh hi a khawharthlak ka ti a nia....nu leh pa tello chuan chhungkua a va khawharthlakin a va ruak chiang dawn tak em. Chhungkaw zahawmna chu Pa ah a innghat a, pa tello chuan chhungkua a zahawm thei lo. Inchhung a reh ruih a, khua ahar a, a damlai hmel leh a nui hawk hawk lai hmel hmuh tur a awm tawh lova. Tunah zet chuan a thlalak thlir tur chauh kan nei ta. A hringmi taksa in he khawvel chhuahsan tawh mahse, kan thinlung chhungah hian kan dam chhungin a awm reng tawh ang a, a damlai ni te kha kan mitthlaah a cham reng tawh ang.
A damlaia ka pa hla duh em em, Redemption Singers ho hla sak (a phuahtu ka hre tlat lo) hmang hian ka thuziak hi ka'n tlip ang e:
Chu ram mawiah chhungkim tea,
Kan inkhawm hunah chuan
Beram No fakin kan zai ang
Thlarau chawlhna ramah
Lungduh inthen a awm tawh law'ng
Hmangaih ram nuam
Thlarau chawlhna ramah
Hotupa, nakinah hman takin ka la chhiar ang. Ka la comment lo phawt ang.
ReplyDelete"My belated heartfelt condolence to you"
Comment erawh ka hawng e.
...khrum
Khumchikthei, ka lawm e. Rilrua awmsa pawh ni lem lo, a hranpa ngata ziak chu, a lo harsa duh phian anih hi. Ni e, nakinah, hman zek zawkah i la chhiar dawn nia.
ReplyDeleteE khai, darkar chanve dawn ka chhiar a, ka tlaivar phah dawn mai ka ti. Uluk takin ka chhiarchhuak dap a, ngaihnawm ka ti kher mai. Chutih rualin ka hnuk erawh i ti-ulh lek lek a ni.
ReplyDeleteHnam pasaltha, i pa chu ka va ngaisang em ve le aw.. A chanchin chipchiar takin ka hre châk kher mai. Ram tana a fehchhuahna chanchin thlengin. Ka ser neih ve chu ka intihpalh vang a ni, i pa ser neih erawh ram tana a thawh vang a ni. Riltam ngawih ngawiha ka awm chuan chaw ka ei mai a, i pa erawh chuan vawk chaw bela mi takngial pawh a hmu tai hial a. Mahse, hei hi a ram tan a ni. A tawrhna a thûk pawh leh a hnathawh a ropui a ni. Heti khawp hian ram tan hrehawm a lo tuar nasa a ni a, chawimawi a phu ngawih ngawih.
Pa awm lohna in chu ruak mai a ni. I pa a awm tawh lo, mahse, pa i ni tawh a, midang tan pa i ni vethung tawh alawm. I fate tan chuan i inchhung chu inchhung nuam tak a ni tho va. I inchhung chu nangma zawn atanga thlir lovin, i fate zawn atangin thlir la, nakina i pa awm loh avanga i khawhar ngawih ngawih anga i fate'n i awm loh an hriata an ngaih theih nan che tan han la sauh sauh teh khai.
I poem phuahte khi a tha ka ti kher mai. A theih phei chuan a thluk siam ta la, han vawrhchhuak nghe nghe teh khai. A zahpuiawm thlawt loh ve. Tin, a tawpa i hla dah khi ka lung tileng em emtu, keimaha ka awma ka sak rât rât thin a ni a, Pu Rpa'n a phuahtu chu a hre ngei ang.
Cancer vanga thi kan tam ta ngei mai. A hmasa berah chuan zûk leh hmuam kan tih nasat vang tih a chiang khawp mai. Zûk leh hmuam ti miah lo hi an khât pharh tawh mai. A dawt lehah chuan ei leh in lama insûm theih loh vang a ni. Kan taksa tana tha lo tur tih kan hriat ngei ngei tur pawh kan duhzawng a nih vangin kan sim hleithei lo. Insûmtheihna kan tlachham tlâng a ni e.
I pa thih ni khi i type sual. Kum 2011 i tia, kum 2006 a nih zawk hmel e.
Ka duh aiin ka'n type sei chu a. Ka inthlahrung lek lek mai.
ReplyDelete@TS Khupchawng:
ReplyDeleteZan rei, mutchhuak tawh lamah, mu hman lek lovin ka thuziak uluk takin min chhiar chhuah sak a ni tih hriat hi a nuam kher mai. Ka lawm takzet e.
Comment type sei i inti elaw? I comment hi a sei lo mah mah zawk maw le. Sei tak taka min comment sak hi ka tan chuan a lawmawm lutuk tlat. A ngaihnawm a, chhiar a nuam bawk. Ka thuziak min comment sak tute hi ka tan chuan in hlu takzet thin.
Zuk leh hmuam i han sawi takah chuan keini chhung hi zuk leh hmuamah kan fihlim lo hle a, ka pa pawh khan a ti nasa hle thin. Kuhva, meizial, sahdah, gutkha leh zu te hi cancer thlen thei vek niin ka hria. Kei pawh hian kuhva ka heh lutuk a, fiamthu-titak deuh vin cancer ka la vei ve ngei ka rin thu ka sawi thin.
Ka pa boral ni chu, khi, ka siam tha tawh e. A ziaktu zawk pawh hian ka lo chik lo hle a ni tih ka hrechhuak. Min hrilh a, ka lawm e.
Nizan khan ka lung a leng deuh hlek a. Naupang ho mut reh hnuah ka han ziak ve ta rawih mai anih hi. Hlathu niawm tak phei khi chu, sawi pawh a zahthlak zawk e. A thu a inman tha vak mang si lo nen. Min fak sak a, ka lawm lutuk a nia aw.
(In blog in update sup sup a, kei ka damloh aleiah ka update lo rei ta hle mai..)
ReplyDeleteThihna tuarlo chhungkua reng an awm love tih thu hi a hma chuan thudik satliah ve maiah ka lo ngai thin a, mahse a va lo dik ngawih ngawih tak em ka ti. Khatih laia MNF sipaia tang inchhirlo reng reng an awmlo
Pathian hian mitin hmaah hian vanneihna leh vanduaina a dah theuhva, nangin vanduaina i haithet a, i pa erawh chuan a vanneihna a haithet ve thung ani.. Cancer leh thihna nunrawng hian a chungah kut a thlak tawh lovang. Pathianin a Kut Ropuiin a chelh tlat tawh si a...
CyberThug:
ReplyDeleteI lo damlo chu a zia lo hle mai. I han dam mah ang a e, i la ziak leh teuh dawn alawm. Lo dam thuai thuai teh khai.
Thil kal tawh han tuai thar leh hi a tul lo hle na a, ka pa hminga thuziak neih ve hrim hrim ka duh si a, tihian, a thih champha a lo thlen hian remchangah tiin ka han ziak ve rawih anih hi.
Caribou, pa han sun zet chu a na tiraw!? A rei tulh tulha kan tuar tulh tulh mai lehnghal, thurawn min petu tur awm miah lova hma han lak ve rawih thin chu confi a lo har ngei mai. Pa-te kha an lo hlu a ni.
ReplyDeleteMNF sawrkar laiain i pa a na a, an rawn ngaihsak miah lo chu a mak hle mai. Ram leh hnam tana pen chhuak-vangvat kai kan tihte zinga mi a ni a, khatih laia MNF duh reng reng loten a zar an han zo nasa zawkte hi a huatthlala asin aw.
Cancer hi ka hua, Hla phuahtu Laithangpuia'n(?) 'Hnam len ka nuam mang e' a lo tih ang deuh khan cancer chungah hian hnam len theih se kei pawh len ka nuam a sin. Ka pa min thliahsaktu a ni a, ka haw ngawih ngawih mai a ni. Tuihal em ema a awm a, tui a in theih loh laite kha ka hrereng thin.
"Eng tikah emaw chuan thihna pawh hi a la thi ve ang".
I hla chu a tha kher mai. ka'n phuah zawm ve nghe nghe teh ang tawitein.
Ka rel thiam lo run kalsiam i tel lo chuan,
Ro tin i lo rel thiam mang e.
Tapin i hlimthla kan thlir tufa lengten,
Mahse biak min chhawn tur i awm si lo.
Lentu ram dai leh Run-in tualah ,
i sul i hnu a chiar nghian e,
Aw!! fan leh ka nuam mang e nang nen;
Mahse nang zawng dai riaiin dairial i chang tawh si.
@Rp:
ReplyDeleteKa lawm lutuk e. I phuah zawm khi a nalh ka ti khawp mai. Post ah khian ka telh dawn a nia aw.
"Eng tikah emaw chuan thihna pawh hi a la thi ve ang"
A dik lutuk. Mihring nih chuan thihna hi kan la hmachhawn theuh dawn. He khawvel, kan mikhualna ram hi kan ram nghet a ni si lo va. Thihna awm tawh reng reng lohna ram kan thlen hunah chuan he thihna hi kumkhua atan kan mangtha tawh dawn si a.
Caribou i thu thu- i pual liau liau a ni e.
ReplyDeleteNia, thihna rorel phak lohna hmun kan thlen hunah chuan thihna chu 'nunna' tiin a a hming kan thlak tawh ang. Kal hmasate nen ka intawk za anga kan lei lungngaih mittui min hruk fai sak turin Lalpa Isua kha kan kiangah a awm dawn si.
i Pa chancin chuan hnuk a ti ulh hle mai..
ReplyDeletei Pa chu pa chak leh tuar chhel tak ani tih a hriat e..tlawm ngai tak leh ngaihsan awm tak pawh anih hi..ti khawp a natna in a tlak buak tawh hnu pawh a mi tam tak tih theih loh tur inthiarna lam a pan dan tur vel ka ngaihtuah in hnuk a ti ulh khawp mai. Thihna hi nun nuam zawk nei tur a kailawn ani tih hre mah ila, a tuar tu tan erawh a nun a rawng ani.
@Rp-a:
ReplyDeletePost ah khian ka updat nghal hmak a nia aw. Ka lawm khawp mai.
Ramenga:
ReplyDeleteKa pa kha, a tawrhchhelna leh tlawmngaihna kha kan lo hrethiam lo lek lek niin ka hre hnuhnawh a. Zuau ve deuh se, inla tlawmngai lui tlat lo se, na a tih te khan insum lo se, pangchang ve deuh sela chuan, kha ai khan kan ngaihsak zawk ang a, duat pawh a hlawh lehzual tur, tiin tun hnu hian kan sawi fo thin.
Patling pui tawh hi, nizan ka lung a leng ve deuh thut alawm le. Min hrethiam hram teh u. In comment hlu tak vangin ka lawm khawp mai.
Tunlai politics ah hian engahmah in hnamhnawih lo mah ila, tunhma kan Mizo pasaltha rammu te chanchin hi ngaihnawm ka ti tawp thei lo, Ka chhuang thlawt a ni, kan ram tana an in pek na kha a hlu ka ti lutuk, ka fate thlengin hetiang lam chanchin ka hriat ang ang hi chu ka hrilh hram hram thin. I pa chu a chhuanawm hle mai, mahse thihna hi chu a huatthla la teh e, tu te pawh in kan la tawn vek tur a ni si a leh
ReplyDelete@Maawma:
ReplyDeleteKan hnam pasaltha rammu te khan State ringawt sual chhuak tur an ni tih inhre lawk ta se, khati taka nasa leh thih pawh huam khan khan an beih pawh ka ring lo.
Vawi khat chu ka la hre reng, ka pa cancer avanga a nat viau hnu khan chau tak chungin sitting room ah TV en in a thu ve a. Chutihlai tak chuan PAMRA ho an lo kal a, an pawl sumtuak nan donation ang reng an lo khawn a. Ka pa chuan cheng 50 a lo pe a. A pek pah khan a sipai tan lai a sawi ri zauh chu an hrilh a hai ngei mai.
I thu ziah chu hnuk ulh ttreuh in ka'n chhiar chu le.
ReplyDeleteVawiin chanchinbu pakhatah minister? pakhat thu sawi an ziah, mizote'n thil kan tihsual pakhat chu, kan nu leh pa India kan do thu a a sawi an rawn ziak a, ka ngaihdan a ni lo khawp mai, mi tam takin ram leh hnam tan an nun an chan a, tam tak ramtuileilo in an awm a, hmeithai leh fahrah pawh tam tak an awm phah. Chutih laia tihsual a a puh mai kha ka pawm thei lo. Anihleh kan central lama kan politician te hian kumpinu laka an hel a an do kha an tihsualah an puh ve ang em. He thu hi i pa dam loh laia a do pui Politician inti ten vawi khat mah an rawn tlawh loh thu i sawi khan ka rilu ah a rawn luta, ka thin a sa deuh zak mai.
I pa leh ka pa khan an nungchangah in-anna tam tak an nei niin ka hria, trawng tlem, zaidam, dik leh tha ni a an hriat chu ti mai zel mi an ni.
I hla phuah te khi tha ka ti khawp mai. Hla phuah lam pawh i lo ti thei zel a nih hi mawle.
@triplestar:
ReplyDeleteThianpa, i comment chhiar a nuamin a ngaihnawm khawp mai.
Ka pa sawi ka la hriat reng pakhat: Vawikhat chu riltam em emin khua an lut a. Khawtlang kha an lo tha khawp mai a. Chaw an buatsaih sak a, chawhmeh atan sa an siam sak bawk a. Riltam tawh nen, sa khu in a ur bawk nen, chaw ei theih hun an nghakhlel hle mai a. Chaw an ei dawn chiah tihin "Sipai an lo kal e" an han ti mai chu. Khaw chhungah nunau karah leh anmahni lo chhawntu te kara sipai nena inbeih a rem si lova, riltam tak leh ui chung chungin an chaw ei tur an tlansan. Hetiang ang hi a hrehawm ka ring khawp mai.
A hunlai chhui letpui lotu tan chuan "a va han atthlak mai mai tak em" tih mai awm kha a ni a. Mahse, hnam chhan tum valrual rammu te khan an ti mai mai lova, zan khawthim hnuaiah kawng awm tha mumallo karah te kalin, tlangtin ruamtin an hrut a. Bahra, changel zik leh mautuai mai mai te hmanga an pum an tihpuar ve hram hram tum pawh a tam thin. Tunhnu ah, hmun ralmuang atanga lo sawt ve vak vak ching an awm thin. A pawi khawp mai. Heng ho hian ram tana thisen chhuak te, pianphunga rualban loh phahtu te, nunna hlantu te hi an zah lo hle ah ka ngai.
Tunlai blog hman lo viau mahila he post zet chu ka comment ve ngei a ngai. Tin (Khawnvartui tin ngei a nih ka ring) pahnih kawt paha a dang la khai kha chu kawng chho ulh laia ko thlak a khirh duh a sin..
ReplyDeletePa te hi an kum a lo tam tawh hnu hi chuan an thatlai chanchin aia sawi nuam tih hi an nei lo a, ngaithlak peiha sawipui peih te hi an ngai a ni,MNF tang tawh phei hi chuan an sawi bang thei thin lo, mahni phak tawk anga ram lo vei leh ram tan thawkrim nunna hial pawh dahkham PA i lo neih bik avangin ka lawmpui a che.
Sawi tur ka ngah lutuk na in TSA comment ai thui ka comment palh ang e. Post tha leh hnuk khawih tak a ni, I pa thlalak en khian i sawi anga pa huaisen leh tlawmngai hmel pu a ni hrim hrim.
@Xingibera:
ReplyDeleteTunlai chu blog khawvel lamah i thawm a reh khawp mai. I blog lam te hi update a awm ve tawh beiseiin ka melh ngial thin a, thehmeh ang maiin i reh vang vang thin si.
Uluk tak leh chik taka ka pa kan lo titi pui thin lo kha a pawi ka ti khawp mai. Pa tawng tlem a ni a, a hranpa ngat chuan a titi bawrh bawrh ngai si lo. I sawi ang hian upa lam hian thian kawm tur leh titi pui tur chu an lo mamawh khawp mai. A sawi ve chhun lah ziakin kan lo chhinchhiah lem si lo.
Xingibera, i hun chep tak karah min rawn tlawh hram a ni tih ka hriatin ka lawm e.