Naupang chumchiap boarding/hostel-a dah hi

Tunhma hun rei tawh tak atang khan sikul naupang, kum lama naupang lutukte hostel-a khung hmiah hmiah kan ching thin hle a. Nu leh pa te'na kan duh chu zirna luhchilh se, english thiam em em sela, lehkhathiam takah rawn chhuak sela tih kha kan duhthusam a ni thin. Tette atanga hostel-a awm thin na na na chu english an thiam a, an discipline pawh a tha nge nge thin anih kha. Mahse an rawn puitling a, mahni in atanga zir chhuak nen chuti em emin an inthlau lo leh fo thin erawh hi chuan ngaihtuahna a tithui thin hle. Engkim kalsanin hostelah an awm a, lehkha an zir ngut ngut a; lehkha zir ngut ngut reng hi, kum la naupang tak leh pawl la hniam tak tan chuan enge maw a tulna le?

Zirna kalphung her danglam a ni tawh

Tunah chuan India sorkarin zawi zawiin zirna kalphung a her danglam hret hret a. Hmana lehkhabu lama inthlurbing ngut ngutna ang kha a zawi zawiin a paih tial tial a. Naupangte tuina leh theihna chi hrang hrang haichhuahna kawng lampang a awn tan ta. Lehkhabu chhiar atang chauh lo pawh eizawnna kawng a kua ani tih a hrechiang tawh a, chuvangin zirlaite curriculum pawh a zangkhai sawt hle a. Pawl hniam tak tak lamah phei chuan Mathematics, Science leh English/Hindi bak hi zirpui tul a ti lem lo.

Naupangin sikul nuama ti tur a ni a. Lehkha zirna lamah a chak lo anih paw'n a tuina lamah a invawrh chhoh theihna turin chance dang a nei tho bawk. Zirlaite zirna lamah an chaklo aniha an tuan a fum bik anih paw'n an fail tawp tawpa akum an hloh loh nan chance pek an ni thin. Note copy-a vawn tluar tluar reng ringawt lovin thil chi hrang hrang, drama, lam, quiz, painting, leh sport lampang te tihpui tam an ni ta bawk.

Hetianga zirna kalpui chhoh anih tak si ah chuan theihpatawp chhuaha lehkha zir tura zing-zana intirhluih kha a bo tial tial a. Tlai lamah naupang te'n infiamna hun tha an neih theih phah a, infiamna mai ni lo, activities dang dangah an tel thih phah bawk. A hmaa zirna kalpui ngut ngut anh lai khan zirlai naupangte kha "isolated" in an awm thin a, tunah erawh hunawl an nei ve ta a, an "sociable" ve ta.

Naupang lutuka hostel-a indah hi

Naupangte hian uap lumtu leh hmangaih taka kaihruaitu nu leh pa an mamawh hle a. Nu leh pa thlazar hnuaia thanglian tur an nih laiin an duh lo leh an hreh chung chungin hostel lamah tirh liam an ni fo thin. Hmangaihtu nu leh pa pawhin an zirtir theih loh chu thisena inzawmna nei miah lo mihrang daih chuan engtin chiah nge hmangaih taka a enkawl chuan ang le. Hostel ah chuan zing thawh hun, lehkha zir hun, chawei hun leh mut hun darbi fel taka thliahsa thlap a ni thin a. Chutiang chu nu leh pa te hian kan duha kan tum tak tak anih phawt chuan kan ti ve thei vek. Kan tum lova kan peih lo mai mai a ni.

Naupang lutuka hostela an awm hian naupangte hi a rukin an khua a har em em a, an lung a leng a. Zanah kuah lum tur an mamawh a, muthmuna thu tha hrilhtu tur te, a changa thawnthu hrilhtu tur te an mamawh em em thin. Naupangte hian chhun lama an thil tawn te, an hlimna te, an lunngaihna te, an thil tawn chi hrang hrangte, an nu leh pate hrilh an chak em em thin a. An warden te lah an hrilh ngam awm si lo. Hrilh duh pawh ni se, saptawng hman emaw te a lo ngai a, naupang chumchiap, saptawng thiam vak mang lo tan chuan sawi duh sawi chhuah a harsa lutuk dawn a, ngawihbopui mai kha a tih theih tawk a ni ngei ang.

Hostelah an awm a, Board Exam hmachhawn turte ang maia nasataka lehkha zir tlut tlut a ngai si lo, enge maw an tih chuan ang le? Tunlaia kan Boarding sikul tam takte phei hi chuan zing leh tlai karah infiamna tur hmun an nei mang lo a ni si a, tihtur an van duh ngawtin ka ring.

Hostel-a an awm hian an aia u zawk leh an aia lian zawk te hian aia naupang zawk na na na chu tihnawmnah a awl hle a, tirhkah mai maia lo hman ching an awm duh hle bawk. An zirtirtu te hriat laia fel taka awm chung siin an hmuh loh laia na tak taka fiam te, chhaih nawmnah te hi a thleng ve duh chawk a nia.

Nu leh pa te hi kan thatchhia

Nu leh pa te hnathawkin kan chhuak a, tlaiah naupang kan infiampui hman lo va, zan lamah kan hahchawl ve duh a bawk a. Naupang han kilkawina hun reng reng kan nei lo va. Lehkha zirpui emaw, an zir laia lo thutpui te, an zirlai lo enpui te phei chu kan peih lo tlangpui. Kei ngei pawh hi ka bang bik lo. Naupang te hian nu leh pa hi min mamawh asin maw le. Kan fate hian lehkhazir an thatchhe ringawt lo, keini nu leh pa te hi kan thatchhe em mai a, mahni leh mahni in control kan tum reng reng si lo. TV serial en, movies en, internet online, football match en, etc te avang hian naupang lehkha zirpuina hhun reng reng a lo awm thei hleinem maw le.

Nu leh pa te kan inring tawk lo

Naupangte hian an nu leh pa te hi khawvela thiltithei ber ang hialah an ngai thin a, chuvangin nu leh pa te hi kan inring tawk tur a ni a. Lehkhathiam lo pawh ni ila naupang zirna lamah puitu kan ni thei. An note a felfai em, homework an nei em, vawn ngai a awm anih chuan vawn tir, lehkha zir hun felfai taka duan sak te leh lehkha an zir laia lo vil peih te hi a tulin nu leh pa zawng zawngin kan ti ve thei vek ani. Kan fate hian min ringtawk em em a, chuvangin keini pawh kan inrintawk a tul ve khawp dawnin ka hre ta.

Naupang infiampui

Nu leh tan chuan zingtin tlaitina naupang infiampui chu harsa tak a ni. Mahse hman chang changa infiampui tura chhuah ve hrim hrim hi naupang tan a tha a, mahni tan pawh a tha. Kan enkawl atan Pathianin fa min pe a, sum thawhchhuahsa hmang chauhvin kan tuamhlawm tur ani lova, tisa leh thlarau lamah kan kaihrai tur a ni a, an taksa hrisel nan infiamna lamah pawh a kaihruaitu nih kan tum tur a ni. 

Naupang kaihhruaina

Boarding sikulah te hian english an hmang uar hle a. Naupang chumchiap, la naupang lutuk tan chuan hriatthiam a har thin ngawtin ka ring. English hmangin thu an sawi a, saptawngin Pathian thu an sawi a, saptawng vekin an hrilhfiah leh a, saptawngin an tawngtai a, sap hla an sa bawk a, thlarau lam chu an inchawm that lutuk ka ring lem lo. Mizotawng pawhin kan inhrilh fiah zo lo lek lek a ni si a.

Naupang lutuk tution kal tir

Sikul naupang, pre-school kal lai mek te leh class I emaw zirlai thenkhat tlai lama tution akl thinte pawh an awm a nia. Hetiang pawl hniam lutuk zir mek te hi chuan sikula lama an zir hi an tan a tawk thawkhat viauin ka hria. Thlatin fee man tam tak an chawi a, an thiam lo anih chuan an zirtirtu te mawh a ni ve tlat. An thiam lo lutuk bik emaw, an thiante an pawl phaklo lutuk dawn anih chuan an zirtirtu te'n special care an pe mai tur a ni. A hranpaa regular taka tution pek hi a tulna reng reng ka hre lo.


Sikul naupang, han en mai pawha la naupang tak tak te mahni inlum leh nu leh pa uaplumna tlansan a hostela awm ta mai ka hmuh changte hian, 'hostel-a awm char char an ni bawk a, nakinah chuan an la turu ngawt ang' tih mai tur chu an ni. Mahse naupangte hian an than chhoh zelna kawngah hian mamawh an nei a ni. Hmangaih taka nu leh pate kuahlum leh kaihhruaina an mamawh takzet a, zalen tak leh engthawl takin engkim zir chunga an than chhoh a ngai a. Lehkha zir tur hrim hrima rawn piang chhuak ang hrima naupang chumchiam an nih lai atanga hostela indah ngawt mai hi chu, ngaihtuahna a tithui thin khawp mai. Lehkhabua thu inziak chauh ni lo hi naupangte hian zir tur an ngah em em si a. Sap ramah ka la kal lo va, ka hre lo; sap ho hian an fate, nu leh pa nei reng naupang, la naupang tak tak te hi hostel/boardingah an dah ve thin em le?